Thực hiện công chứng tại nơi cư trú của người yêu cầu có hợp lệ không?
Công chứng tại nơi cư trú là hình thức được nhiều người dân quan tâm khi không thể trực tiếp đến trụ sở văn phòng công chứng để ký kết hợp đồng, giao dịch. Trên thực tế, không ít trường hợp người cao tuổi, người bệnh hoặc người có hoàn cảnh đặc biệt cần công chứng ngay tại nhà riêng. Tuy nhiên, nhiều người vẫn băn khoăn liệu công chứng tại nơi cư trú có hợp lệ hay không và có giá trị pháp lý như công chứng tại trụ sở hay không. Việc hiểu rõ quy định pháp luật về vấn đề này giúp người dân chủ động và an tâm khi thực hiện các giao dịch dân sự quan trọng.
1. Công chứng tại nơi cư trú được hiểu như thế nào?
Công chứng tại nơi cư trú là việc công chứng viên thực hiện hoạt động công chứng ngoài trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng, trực tiếp tại nơi ở hợp pháp của người yêu cầu công chứng, như:
Nhà ở riêng lẻ
Căn hộ chung cư
Nơi cư trú thường trú hoặc tạm trú hợp pháp
Hình thức này thuộc phạm vi công chứng ngoài trụ sở, được pháp luật cho phép trong những trường hợp nhất định.
2. Căn cứ pháp lý về công chứng tại nơi cư trú
Việc công chứng tại nơi cư trú được xác lập dựa trên các căn cứ pháp lý sau:
Luật Công chứng 2024 cho phép công chứng viên thực hiện công chứng ngoài trụ sở khi người yêu cầu công chứng không thể đến trụ sở vì lý do chính đáng
Bộ luật Dân sự 2015 quy định giao dịch dân sự được xác lập trên cơ sở ý chí tự nguyện và năng lực hành vi dân sự của chủ thể
Nguyên tắc hành nghề công chứng yêu cầu bảo đảm tính hợp pháp, trung thực và khách quan của giao dịch
Như vậy, pháp luật không cấm việc công chứng tại nơi cư trú nếu đáp ứng đầy đủ điều kiện theo luật định.
3. Trường hợp nào được thực hiện công chứng tại nơi cư trú?
Không phải mọi yêu cầu đều được chấp nhận công chứng tại nơi cư trú. Thông thường, công chứng viên chỉ thực hiện trong các trường hợp:
Người yêu cầu công chứng không thể đi lại do tuổi cao, bệnh tật
Người đang điều trị tại nhà theo chỉ định y tế
Trường hợp có lý do chính đáng khác được công chứng viên chấp nhận
Ví dụ minh họa: “Người yêu cầu công chứng là người cao tuổi, sức khỏe yếu, không thể di chuyển đến trụ sở văn phòng công chứng”.
Nếu không bảo đảm điều kiện này, công chứng viên phải từ chối công chứng, kể cả khi giao dịch được yêu cầu thực hiện tại nơi cư trú.
Ví dụ minh họa: “Người ký hợp đồng không nhận thức rõ nội dung giao dịch và không trả lời được các câu hỏi xác minh của công chứng viên”.
5. Hồ sơ cần chuẩn bị khi công chứng tại nơi cư trú
Để việc công chứng tại nơi cư trú diễn ra thuận lợi, người yêu cầu cần chuẩn bị đầy đủ:
Giấy tờ nhân thân hợp pháp của các bên
Dự thảo hợp đồng, giao dịch cần công chứng
Giấy tờ chứng minh lý do không thể đến trụ sở (nếu có)
Giấy tờ liên quan đến tài sản giao dịch
Việc chuẩn bị đầy đủ hồ sơ giúp hạn chế việc công chứng viên phải hoãn hoặc từ chối công chứng.
6. Quy trình thực hiện công chứng tại nơi cư trú
Quy trình công chứng tại nơi cư trú thường được thực hiện theo các bước:
Liên hệ văn phòng công chứng và trình bày rõ nhu cầu công chứng ngoài trụ sở
Thống nhất địa điểm, thời gian và nội dung công chứng
Công chứng viên trực tiếp đến nơi cư trú để kiểm tra hồ sơ, xác minh ý chí
Thực hiện công chứng nếu đủ điều kiện pháp luật
Trong nhiều trường hợp, công chứng viên sẽ trao đổi riêng với người yêu cầu để bảo đảm tính tự nguyện.
7. Giá trị pháp lý của văn bản được công chứng tại nơi cư trú
Văn bản được công chứng tại nơi cư trú có giá trị pháp lý như văn bản được công chứng tại trụ sở, nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau:
Đúng thẩm quyền của công chứng viên
Đúng trình tự, thủ tục theo Luật Công chứng
Bảo đảm điều kiện về chủ thể, nội dung và hình thức của giao dịch
Địa điểm công chứng không làm thay đổi giá trị pháp lý của văn bản.
>>> Xem thêm: Phí công chứng hợp đồng mua bán xe: Tại sao mức phí lại khác nhau giữa các văn phòng công chứng?
8. Những rủi ro pháp lý cần lưu ý khi công chứng tại nơi cư trú
Mặc dù hợp lệ, công chứng tại nơi cư trú vẫn tiềm ẩn một số rủi ro:
Tranh chấp về việc người ký có bị chi phối ý chí hay không
Khiếu kiện cho rằng giao dịch được ký trong điều kiện không khách quan
Yêu cầu hủy văn bản công chứng do vi phạm điều kiện chủ thể
Do đó, công chứng viên thường áp dụng tiêu chuẩn kiểm tra chặt chẽ hơn so với công chứng tại trụ sở.
9. Kết luận
Thực hiện công chứng tại nơi cư trú của người yêu cầu là hợp lệ nếu đáp ứng đầy đủ điều kiện theo quy định pháp luật. Công chứng tại nơi cư trú là cơ chế linh hoạt, nhân văn nhằm bảo đảm quyền dân sự của người không thể trực tiếp đến trụ sở công chứng. Tuy nhiên, để tránh rủi ro pháp lý, người dân cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và bảo đảm năng lực hành vi dân sự tại thời điểm ký kết.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
