Khi nào pháp luật cho phép thực hiện công chứng bên ngoài văn phòng?
Công chứng bên ngoài văn phòng là cơ chế linh hoạt được pháp luật cho phép nhằm bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người dân trong những trường hợp không thể trực tiếp đến trụ sở tổ chức hành nghề công chứng. Trên thực tế, nhu cầu công chứng tại nhà riêng, bệnh viện hoặc địa điểm khác ngày càng gia tăng, nhất là đối với người cao tuổi, người bệnh hoặc trường hợp khẩn cấp. Tuy nhiên, không phải mọi yêu cầu đều được chấp nhận, mà chỉ trong những trường hợp pháp luật cho phép. Việc hiểu rõ khi nào được công chứng bên ngoài văn phòng giúp người dân tránh nhầm lẫn và hạn chế rủi ro pháp lý.
1. Công chứng bên ngoài văn phòng được hiểu như thế nào?
Công chứng bên ngoài văn phòng là việc công chứng viên thực hiện hoạt động công chứng ngoài trụ sở của văn phòng công chứng hoặc phòng công chứng, tại địa điểm khác theo yêu cầu của người dân, như:
Nơi cư trú của người yêu cầu
Bệnh viện, cơ sở y tế
Cơ sở giam giữ, cơ sở bảo trợ xã hội
Địa điểm khác có lý do chính đáng
Hình thức này còn được gọi là công chứng ngoài trụ sở, nhưng vẫn phải tuân thủ đầy đủ nguyên tắc và trình tự của Luật Công chứng.
2. Căn cứ pháp lý cho phép công chứng bên ngoài văn phòng
Việc công chứng bên ngoài văn phòng được thực hiện dựa trên các căn cứ pháp lý sau:
Luật Công chứng 2024 cho phép công chứng viên thực hiện công chứng ngoài trụ sở khi người yêu cầu công chứng không thể đến trụ sở vì lý do chính đáng
Bộ luật Dân sự 2015 quy định giao dịch dân sự phải bảo đảm điều kiện về chủ thể, ý chí tự nguyện và nội dung hợp pháp
Nguyên tắc hành nghề công chứng về bảo đảm tính trung thực, khách quan và an toàn pháp lý
Như vậy, pháp luật cho phép nhưng không khuyến khích tràn lan, mà chỉ áp dụng trong các trường hợp cần thiết.
3. Khi nào pháp luật cho phép thực hiện công chứng bên ngoài văn phòng?
Pháp luật cho phép công chứng bên ngoài văn phòng khi thuộc một trong các trường hợp sau:
Người yêu cầu công chứng không thể đi lại do tuổi cao, bệnh tật
Người đang điều trị nội trú hoặc điều trị dài ngày
Người đang bị tạm giam, chấp hành án hoặc bị hạn chế đi lại
Trường hợp có lý do chính đáng khác được công chứng viên chấp nhận
Ví dụ minh họa: “Người lập di chúc đang điều trị nội trú dài ngày tại bệnh viện và không thể di chuyển đến văn phòng công chứng”.
6. Trách nhiệm của công chứng viên khi công chứng bên ngoài văn phòng
Khi thực hiện công chứng bên ngoài văn phòng, công chứng viên có trách nhiệm:
Trực tiếp xác minh năng lực hành vi và ý chí của người yêu cầu
Kiểm tra đầy đủ hồ sơ, giấy tờ tại địa điểm công chứng
Ghi nhận rõ địa điểm, thời gian công chứng trong văn bản
Bảo đảm việc công chứng không bị chi phối bởi người thứ ba
Việc công chứng ngoài trụ sở thường đòi hỏi công chứng viên thận trọng hơn so với công chứng tại văn phòng.
7. Giá trị pháp lý của văn bản được công chứng bên ngoài văn phòng
Văn bản được công chứng bên ngoài văn phòng có giá trị pháp lý như văn bản được công chứng tại trụ sở, nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau:
Đúng thẩm quyền của công chứng viên
Đúng trình tự, thủ tục theo Luật Công chứng
Bảo đảm các điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự
Địa điểm công chứng không làm thay đổi giá trị pháp lý của văn bản công chứng.
8. Những rủi ro pháp lý cần lưu ý khi công chứng bên ngoài văn phòng
Mặc dù được pháp luật cho phép, công chứng bên ngoài văn phòng vẫn tiềm ẩn một số rủi ro:
Tranh chấp về việc người ký có minh mẫn tại thời điểm công chứng
Khiếu kiện cho rằng giao dịch bị chi phối, ép buộc
Yêu cầu hủy văn bản công chứng do vi phạm điều kiện chủ thể
Do đó, công chứng viên thường áp dụng quy trình kiểm tra nghiêm ngặt hơn khi công chứng ngoài trụ sở.
9. Kết luận
Pháp luật cho phép thực hiện công chứng bên ngoài văn phòng trong những trường hợp người dân không thể đến trụ sở vì lý do chính đáng. Công chứng bên ngoài văn phòng là cơ chế linh hoạt, nhân văn nhưng phải được thực hiện đúng điều kiện, trình tự pháp luật. Việc hiểu rõ khi nào được công chứng ngoài trụ sở sẽ giúp người dân chủ động, hạn chế rủi ro và bảo đảm an toàn pháp lý cho các giao dịch quan trọng.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
