Di chúc viết tay nhà đất được coi là hợp pháp khi nào?
Di chúc viết tay là một hình thức phổ biến trong việc để lại tài sản thừa kế, trong đó có nhà đất. Tuy nhiên, di chúc viết tay nhà đất chỉ được coi là hợp pháp khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện luật định. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ các điều kiện hợp pháp, căn cứ pháp lý và ví dụ minh họa cụ thể.
>>> Xem thêm: Có được công chứng hợp đồng dịch vụ giữa cá nhân và tổ chức tại văn phòng công chứng không?
Di chúc viết tay nhà đất là gì?
Di chúc viết tay nhà đất là loại di chúc do người lập tự viết bằng tay toàn bộ nội dung nhằm chuyển quyền sở hữu nhà, đất cho người thừa kế sau khi qua đời. Hình thức này không bắt buộc phải công chứng hoặc chứng thực.
Theo Điều 633 Bộ luật Dân sự 2015, di chúc có thể được lập bằng văn bản hoặc bằng miệng. Trong đó, văn bản viết tay là một dạng được pháp luật công nhận nếu đáp ứng đủ điều kiện quy định tại Điều 630.
Điều kiện để di chúc viết tay nhà đất hợp pháp
1. Người lập di chúc có năng lực hành vi dân sự
Theo khoản 1 Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015, người lập di chúc phải:
Đủ 18 tuổi, minh mẫn, sáng suốt tại thời điểm lập di chúc
Không bị lừa dối, đe dọa hoặc cưỡng ép
Nếu người lập di chúc dưới 18 tuổi thì chỉ được lập di chúc khi:
Từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi
Phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý
2. Nội dung và hình thức di chúc rõ ràng, hợp pháp
Cũng theo Điều 630, một di chúc viết tay nhà đất hợp pháp phải đảm bảo:
Ghi rõ ngày, tháng, năm lập di chúc
Ghi rõ họ tên người lập di chúc, người được hưởng di sản, tài sản để lại (nhà, đất cụ thể), quyền và nghĩa vụ của người thừa kế
Không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội
3. Di chúc do chính người lập tự tay viết và ký tên
Điều 633 quy định rằng di chúc viết tay phải do người lập tự tay viết và ký tên. Không được nhờ người khác viết hộ, ký thay.
>>> Xem thêm: Dịch vụ sổ đỏ có đảm bảo tính pháp lý và được thực hiện thông qua uỷ quyền hợp pháp theo quy định hiện hành hay không?
4. Nhà đất phải thuộc quyền sở hữu hợp pháp của người lập di chúc
Người lập di chúc phải có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở (sổ đỏ, sổ hồng) đứng tên cá nhân mình. Nếu là tài sản chung thì chỉ có thể định đoạt phần quyền sở hữu của mình.
Ví dụ minh họa thực tế về di chúc viết tay nhà đất hợp pháp
Trường hợp 1: Di chúc hợp pháp
Ông An, 65 tuổi, minh mẫn, có một mảnh đất tại huyện Bình Chánh, TP.HCM đứng tên ông. Năm 2022, ông tự tay viết di chúc để lại toàn bộ mảnh đất cho con trai là anh Bình. Trong di chúc ghi rõ ngày tháng lập, mô tả rõ vị trí thửa đất, ký tên đầy đủ. Ông không công chứng di chúc.
Năm 2024, ông mất. Anh Bình nộp hồ sơ khai nhận di sản tại UBND địa phương kèm theo di chúc viết tay. Do di chúc đáp ứng đủ điều kiện hợp pháp nên được công nhận, anh Bình được cấp sổ đỏ thừa kế.
Trường hợp 2: Di chúc không hợp pháp
Bà Mai viết di chúc năm 2020 để lại nhà đất cho cháu gái. Tuy nhiên, nội dung không ghi rõ vị trí nhà đất, không có ngày lập, bà Mai không ký tên. Năm 2023 bà mất. Do di chúc thiếu các yếu tố bắt buộc nên bị tuyên vô hiệu. Di sản được chia theo pháp luật.
Có cần công chứng di chúc viết tay nhà đất không?
Pháp luật không bắt buộc công chứng đối với di chúc viết tay. Tuy nhiên, nếu muốn đảm bảo giá trị pháp lý, tránh tranh chấp sau này, người lập di chúc có thể yêu cầu công chứng hoặc chứng thực tại UBND xã, phường.
Việc công chứng sẽ giúp xác minh thời điểm, nội dung, người làm chứng… là hợp pháp, hạn chế nguy cơ bị giả mạo hay bị vô hiệu khi xảy ra tranh chấp.
Trình tự khai nhận thừa kế theo di chúc viết tay nhà đất
Khi người để lại di chúc qua đời, người thừa kế thực hiện theo các bước sau:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ gồm
Bản sao giấy chứng tử của người lập di chúc
Bản sao di chúc viết tay
Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu nhà đất
Giấy tờ tùy thân của người thừa kế
>>> Xem thêm: Dịch vụ công chứng có phù hợp với các cá nhân, tổ chức nhỏ lẻ trong giao dịch tài sản không?
Bước 2: Nộp hồ sơ tại Văn phòng công chứng hoặc UBND xã để làm thủ tục khai nhận thừa kế
Bước 3: Nộp hồ sơ sang tên nhà đất tại Văn phòng đăng ký đất đai
Một số lưu ý quan trọng
Di chúc viết tay nên có ít nhất 2 người làm chứng nếu người lập không thể ký
Nên có mô tả chi tiết tài sản: số thửa, tờ bản đồ, diện tích, địa chỉ cụ thể
Nên lưu giữ di chúc ở nơi an toàn hoặc gửi tại tổ chức hành nghề công chứng
Di chúc viết tay nhà đất là hình thức lập di chúc hợp pháp nếu đảm bảo các điều kiện theo quy định tại Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015. Dù không bắt buộc phải công chứng, nhưng việc công chứng sẽ giúp bảo vệ quyền lợi người thừa kế tốt hơn. Người dân cần lưu ý khi lập di chúc để tránh rủi ro pháp lý về sau.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
