Từ chối công chứng hợp đồng góp vốn: Vì sao và cách xử lý?
Từ chối công chứng góp vốn là tình huống không hiếm gặp khi các cá nhân, tổ chức thực hiện giao dịch đầu tư, hợp tác kinh doanh bằng hình thức góp vốn. Việc bị từ chối công chứng có thể khiến hợp đồng không có giá trị pháp lý hoặc kéo dài tiến trình triển khai kế hoạch kinh doanh. Bài viết này giúp bạn hiểu rõ lý do công chứng viên có thể từ chối công chứng hợp đồng góp vốn, căn cứ pháp lý liên quan và cách xử lý phù hợp.
>>> Xem thêm: Bảng giá công chứng giấy tờ tại Văn phòng công chứng tư nhân mới cập nhật
1. Căn cứ pháp lý về công chứng hợp đồng góp vốn
1.1. Luật Công chứng 2014
Theo Điều 5 Luật Công chứng 2014, công chứng là việc công chứng viên xác nhận tính xác thực, hợp pháp của hợp đồng, giao dịch dân sự nhằm làm cho các hợp đồng đó có hiệu lực pháp lý và được pháp luật bảo vệ.
1.2. Quy định về quyền từ chối công chứng
Theo Điều 40 Luật Công chứng 2014:
“Công chứng viên có quyền từ chối công chứng nếu thấy hợp đồng, giao dịch vi phạm pháp luật, trái đạo đức xã hội hoặc có dấu hiệu lừa dối, cưỡng ép.”
Ngoài ra, Điều 4 Thông tư 06/2015/TT-BTP cũng quy định rõ các trường hợp công chứng viên được phép từ chối công chứng.
2. Những lý do thường gặp dẫn đến từ chối công chứng góp vốn
>>> Xem thêm: Từ A đến Z về Phí công chứng: Tất cả những thông tin bạn cần đều ở đây.
2.1. Hợp đồng góp vốn không đầy đủ điều kiện pháp lý dẫn đến từ chối công chứng góp vốn
Một số hợp đồng góp vốn không đáp ứng các điều kiện như:
Không xác định rõ đối tượng góp vốn (ví dụ: đất chưa có sổ đỏ, tài sản đang tranh chấp)
Không có đầy đủ chữ ký hoặc xác nhận của các bên
Nội dung hợp đồng vi phạm quy định pháp luật hoặc trái đạo đức xã hội
Ví dụ thực tế: Anh A và anh B lập hợp đồng góp vốn để đầu tư khu nghỉ dưỡng. Phần góp vốn là 2 lô đất, trong đó 1 lô đang bị thế chấp tại ngân hàng nhưng không nêu rõ trong hợp đồng. Công chứng viên từ chối công chứng vì lo ngại rủi ro pháp lý cho bên nhận vốn.
2.2. Người yêu cầu công chứng không chứng minh được quyền sở hữu tài sản góp vốn dẫn đến từ chối công chứng góp vốn
Một trong những điều kiện quan trọng là người góp vốn phải chứng minh được quyền sở hữu hợp pháp đối với tài sản góp vốn. Nếu không xuất trình được giấy tờ hợp lệ, công chứng viên có thể từ chối công chứng.
Ví dụ minh họa: Bà C góp vốn bằng một căn nhà nhưng chỉ có hợp đồng mua bán viết tay, chưa có giấy chứng nhận quyền sở hữu. Công chứng viên từ chối vì không có cơ sở xác nhận tính hợp pháp của tài sản.
2.3. Hợp đồng góp vốn vi phạm quy định về hình thức dẫn đến từ chối công chứng góp vốn
Một số hợp đồng góp vốn phải lập thành văn bản có công chứng hoặc chứng thực theo quy định (như góp vốn bằng quyền sử dụng đất). Nếu không đúng hình thức, hợp đồng bị vô hiệu và công chứng viên không được phép công chứng.
2.4. Có dấu hiệu giả mạo, ép buộc hoặc nhầm lẫn dẫn đến từ chối công chứng góp vốn
Công chứng viên có quyền từ chối nếu phát hiện chữ ký giả, người tham gia không đủ năng lực hành vi, hoặc có dấu hiệu bị cưỡng ép, lừa dối.
Người yêu cầu công chứng nên yêu cầu công chứng viên nêu rõ lý do từ chối công chứng bằng văn bản nếu cần thiết. Điều này giúp làm căn cứ để điều chỉnh hợp đồng hoặc khiếu nại, khởi kiện sau này.
3.2. Khắc phục lỗi trong hợp đồng
Tùy vào lý do từ chối, các bên có thể:
Bổ sung giấy tờ, hồ sơ pháp lý chứng minh quyền sở hữu tài sản
Điều chỉnh nội dung hợp đồng phù hợp với quy định pháp luật
Lập lại hợp đồng theo đúng hình thức được yêu cầu
3.3. Thay đổi tổ chức hành nghề công chứng
Theo quy định, người dân có quyền lựa chọn tổ chức công chứng. Trong một số trường hợp, nếu hợp đồng hợp pháp nhưng bị đánh giá chủ quan, người yêu cầu công chứng có thể chuyển sang văn phòng công chứng khác để thực hiện.
Ví dụ thực tế: Chị D. bị một tổ chức công chứng từ chối công chứng hợp đồng góp vốn do nghi ngờ tài sản bị tranh chấp. Tuy nhiên, chị xuất trình được bản án xác nhận quyền sở hữu hợp pháp. Sau đó chị đến Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ và được công chứng viên đồng ý xác nhận hợp đồng hợp lệ.
3.4. Khiếu nại đến Sở Tư pháp
Nếu cho rằng việc từ chối là không có căn cứ, người dân có thể gửi đơn khiếu nại đến Sở Tư pháp địa phương nơi tổ chức hành nghề công chứng hoạt động.
Từ chối công chứng góp vốn không chỉ làm gián đoạn kế hoạch hợp tác kinh doanh mà còn tiềm ẩn rủi ro pháp lý nếu hợp đồng bị tuyên vô hiệu. Người dân nên chủ động tìm hiểu quy định pháp luật, chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và làm việc với tổ chức công chứng uy tín để đảm bảo quyền lợi. Trong trường hợp bị từ chối không rõ lý do, cần xử lý đúng cách và có thể tham khảo hỗ trợ pháp lý để bảo vệ lợi ích hợp pháp của mình.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
