Kháng sinh: Khái niệm và quy định về mua bán và sử dụng
Kháng sinh, một trong những phát minh y học quan trọng nhất của thế kỷ 20, đã là một “vũ khí” quan trọng trong cuộc chiến chống lại các bệnh nhiễm trùng. Nhưng liệu chúng ta đã thực sự hiểu rõ về kháng sinh và cách chúng ta nên sử dụng chúng? Bài viết này sẽ đưa bạn vào thế giới của các loại thuốc này, giải thích khái niệm cơ bản và quy định quan trọng liên quan đến mua bán và sử dụng kháng sinh.
Kháng sinh là nhóm thuốc dược phẩm có nguồn gốc từ các chủng vi sinh vật như nấm, Actinomycetes, và vi khuẩn. Chúng có khả năng ức chế và tiêu diệt các loại vi khuẩn gây nên các bệnh lý nhiễm trùng hoặc được sử dụng kết hợp trong việc điều trị một số loại bệnh khác.
Các dạng của thuốc kháng sinh bao gồm viên nén hoặc dạng lỏng để uống, và có thể được tiêm trực tiếp vào cơ thể của người bệnh. Lựa chọn loại thuốc kháng sinh phù hợp thường phụ thuộc vào tình trạng bệnh cụ thể.
1.2. Phân loại
Có nhiều cách để phân loại, nhưng cách phân loại phổ biến nhất là dựa trên phổ tác động.
Dựa vào cơ chế tác động đặc hiệu của từng kháng sinh, chúng được chia thành hai nhóm chính:
– Thuốc Kháng Sinh Phổ Hẹp (Kháng Sinh Có Chọn Lọc): Đây là thuốc kháng sinh có tác dụng tốt trên một hoặc một số loại vi khuẩn cụ thể. Chúng thường được sử dụng khi đã xác định chính xác loại vi khuẩn gây bệnh. Ví dụ, thuốc kháng sinh Penicillin chỉ tác động lên vi khuẩn gram dương và không tác động đến vi khuẩn gram âm.
– Thuốc Kháng Sinh Phổ Rộng: Đây là thuốc kháng sinh tác động lên nhiều loại vi khuẩn, bao gồm cả vi khuẩn gram dương và gram âm. Chúng thường được sử dụng trong trường hợp không rõ chính xác loại vi khuẩn gây bệnh hoặc nghi ngờ có nhiều nhóm vi khuẩn gây bệnh. Một số ví dụ về thuốc kháng sinh phổ rộng bao gồm cephalosporin, thiamphenicol, và cloramphenicol.
>>> Xem thêm: phí công chứng sao y giấy tờ tuỳ thân ở Hà Nội là bao nhiêu?
2. Công dụng và tác dụng phụ của thuốc kháng sinh
2.1. Công dụng
Cơ thể con người chứa nhiều vi khuẩn, trong đó có một số không gây hại và thậm chí có ích bằng cách tham gia vào các quá trình chuyển hóa và bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn gây bệnh.
Thuốc kháng sinh chống lại nhiễm trùng bằng cách tiêu diệt vi khuẩn hoặc làm chậm và ngăn chặn vi khuẩn trong cơ thể. Các loại thuốc này hoạt động bằng cách tấn công cấu trúc bảo vệ của vi khuẩn, ngăn chặn sự sinh trưởng và sản xuất protein của chúng.
Thuốc kháng sinh thường được sử dụng để điều trị các bệnh nhiễm trùng như:
– Nhiễm khuẩn đường hô hấp, bao gồm viêm mũi dị ứng và viêm xoang.
– Viêm phổi gây ra bởi vi khuẩn.
– Viêm màng não.
– Nhiễm trùng đường tiết niệu.
– Các bệnh nhiễm trùng khác như ho gà, viêm họng do liên cầu khuẩn, nhiễm trùng bàng quang và thận.
2.2. Tác dụng phụ
Mặc dù loại thuốc này có khả năng điều trị và ngăn ngừa nhiễm trùng do vi khuẩn, nhưng nếu không sử dụng đúng cách hoặc không tuân thủ chỉ định của bác sĩ, có thể gây ra một số tác dụng phụ và thúc đẩy sự phát triển của sự kháng thuốc. Dưới đây là một số tác dụng phụ thường gặp và nghiêm trọng của thuốc kháng sinh:
– Tác dụng phụ thường gặp:Buồn nôn, nôn mửa, đầy bụng, khó tiêu, tiêu chảy là những tác dụng phụ thông thường khi sử dụng. Tuy nhiên, thường ở mức độ nhẹ và thường tự giảm sau khi kết thúc quá trình điều trị bệnh.
– Tác dụng phụ nghiêm trọng và không mong muốn: Khó thở, ban đỏ da, sưng lưỡi, viêm họng, và hội chứng Stevens-Johnson là các tác dụng phụ nghiêm trọng có thể xảy ra khi sử dụng thuốc kháng sinh, đặc biệt là thuốc sulfamethoxazole.
Một số loại thuốc kháng sinh cũng có thể gây ra hiện tượng thay đổi mức độ của các yếu tố máu, như giảm bạch cầu hoặc tiểu cầu, dẫn đến tình trạng chảy máu, bầm tím và làm chậm quá trình đông máu.
Các lưu ý quan trọng khi sử dụng thuốc kháng sinh bao gồm:
– Không nên tự ý sử dụng thuốc mà không có chỉ định của bác sĩ.
– Tuân thủ đúng liều lượng và hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả trong điều trị.
– Không nên sử dụng chung thuốc kháng sinh với người khác, do mỗi người có tình trạng bệnh và cơ địa khác nhau, và việc chia sẻ thuốc có thể gây ra tình trạng không mong muốn.
– Nếu xuất hiện bất kỳ triệu chứng nghi ngờ hoặc không thường khi sử dụng thuốc kháng sinh, cần ngừng sử dụng ngay lập tức và tham khảo ý kiến bác sĩ.
– Tuân thủ nguyên tắc không tự ý sử dụng thuốc kháng sinh và luôn tuân theo chỉ định của bác sĩ.
3. Nguyên tắc của Bộ Y tế về việc bán và sử dụng kháng sinh
3.1. Quy định về bán thuốc kháng sinh
Từ năm 2020, quy định về việc bán thuốc kháng sinh đã thay đổi. Theo mục tiêu được đề ra trong Quyết định số 4041/QĐ-BYT, chỉ khi có đơn thuốc mới có thể mua thuốc kháng sinh.
Mục tiêu của đề án đặt ra là đến năm 2020, 100% các quầy thuốc và nhà thuốc, khi bán thuốc kháng sinh, phải tuân thủ nguyên tắc kê đơn.
Ngoài ra, các đơn vị điều trị ngoại trú cũng phải nâng tỷ lệ tuân thủ quy định về kê đơn thuốc trong điều trị, như được quy định bởi pháp luật đến năm 2020 với các điểm sau:
Tỉ lệ kê đơn cần đạt 100% theo quy định của Bộ Y tế đối với các cơ sở khám, chữa bệnh công lập và bệnh viện tư nhân, và đối với các cơ sở khám, chữa bệnh tư nhân khác cần đạt 80%.
Kê đơn thuốc kháng sinh phải tuân thủ đúng hướng dẫn của Bộ Y tế về quản lý và sử dụng thuốc kháng sinh trong điều trị bệnh nhiễm trùng, đạt 90% đối với các cơ sở khám, chữa bệnh công lập, bệnh viện tư nhân, và đối với các cơ sở khám, chữa bệnh tư nhân khác cần đạt 70%.
3.2. Hướng dẫn sử dụng kháng sinh của Bộ Y tế tại bệnh viện
Vào ngày 31/12/2020, Bộ trưởng Bộ Y tế đã chính thức ban hành Quyết định số 5631/QĐ-BYT về việc “Hướng dẫn thực hiện quản lý sử dụng kháng sinh trong bệnh viện”.
Mục đích của việc ban hành Quyết định này là:
– Nâng cao hiệu quả trong việc điều trị các bệnh nhiễm trùng.
– Đảm bảo an toàn cho người bệnh và giảm thiểu các biến cố không mong muốn.
– Giảm thiểu khả năng xuất hiện hiện tượng kháng thuốc của vi khuẩn gây bệnh.
– Hạn chế chi phí điều trị, nhưng không làm giảm chất lượng chăm sóc sức khỏe của người bệnh.
– Thúc đẩy việc sử dụng thuốc kháng sinh một cách hợp lý và an toàn.
Theo Quyết định này, Bộ Y tế yêu cầu các bệnh viện thực hiện các biện pháp sau:
– Thành lập Ban quản lý sử dụng kháng sinh, xác định rõ vai trò, nhiệm vụ, và chức năng của từng thành viên trong Ban.
– Xây dựng kế hoạch hoạt động định kỳ và triển khai các phương án thực hiện việc sử dụng kháng sinh trong bệnh viện theo kế hoạch được đề ra.
– Tiến hành, giám sát và kiểm tra các hoạt động cần can thiệp.
– Tổng kết, đánh giá, và báo cáo kết quả sử dụng thuốc kháng sinh cùng với mức độ đề kháng của vi khuẩn gây bệnh tại từng đơn vị.
Bộ Y tế cũng gợi ý cho các bệnh viện một số nội dung cần xem xét khi xây dựng Hướng dẫn sử dụng kháng sinh, bao gồm:
– Xem xét mức độ nặng và vị trí của nhiễm khuẩn ở người bệnh.
– Đánh giá đặc điểm và mức độ đề kháng của vi khuẩn gây bệnh.
– Phân tầng người bệnh nhiễm vi khuẩn kháng thuốc.
– Xem xét đặc điểm dược lực học và dược động học của thuốc kháng sinh.
– Xem xét các nhóm người bệnh đặc biệt như người cao tuổi, phụ nữ có thai và cho con bú, bệnh nhi, người bị suy giảm chức năng gan và thận, và người bị dị ứng với kháng sinh.
– Đảm bảo tính sẵn có của thuốc kháng sinh tại bệnh viện và khả năng thay thế trong trường hợp thuốc không sẵn có.
– Nghiên cứu nguồn gốc của vi khuẩn gây bệnh và đưa ra pháp đồ sử dụng kháng sinh phù hợp với từng trường hợp người bệnh.
– Cân nhắc phối kết hợp kháng sinh nhằm mở rộng phổ tác dụng đối với các nhóm vi sinh vật gây bệnh, giảm thiểu các phát sinh đột biến trong quá trình điều trị bằng thuốc kháng thuốc.
Qua bài đọc trên, bạn đã có cái nhìn tổng quan hơn về thuốc kháng sinh là gì? Những thông tin cơ bản về công dụng cũng như tác dụng phụ mà thuốc kháng sinh gây ra cho người sử dụng. Ngoài ra, nếu như bạn đọc còn thắc mắc gì liên quan đến nội dung trên hoặc cần tư vấn các vấn đề pháp lý khác về công chứng và sổ đỏ, xin vui lòng liên hệ theo thông tin:
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
CÁC LOẠI HỢP ĐỒNG – GIAO DỊCH
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
Dịch thuật, chứng thực bản dịch các loại văn bản
Công chứng hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất
Công chứng hợp đồng mua bán, chuyển nhượng nhà đất
Công chứng văn bản thừa kế, phân chia di sản thừa kế
Công chứng di chúc, lưu giữ, bảo quản di chúc
Công chứng văn bản thỏa thuận về tài sản chung
Công chứng hợp đồng ủy quyền, giấy ủy quyền
Công chứng hợp đồng thế chấp tài sản
Công chứng hợp đồng mua bán Ô tô, Xe máy
Công chứng hợp đồng cho thuê, cho mượn BĐS
Cấp bản sao tài liệu, hợp đồng giao dịch