Công chứng ngoài trụ sở và giá trị chứng cứ trước Tòa án
Trong bối cảnh nhu cầu công chứng ngày càng đa dạng, hình thức công chứng ngoài trụ sở được pháp luật ghi nhận nhằm bảo đảm quyền tiếp cận dịch vụ công chứng của người dân. Tuy nhiên, khi phát sinh tranh chấp và vụ việc được đưa ra Tòa án, nhiều đương sự đặt câu hỏi về giá trị chứng cứ công chứng ngoài trụ sở so với văn bản được lập tại văn phòng công chứng. Việc hiểu đúng bản chất pháp lý và giá trị chứng cứ của loại văn bản này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong quá trình bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp trước Tòa án.
>>> Xem thêm: Vai trò của văn phòng công chứng trong giao dịch cầm cố sổ đỏ không chính chủ
1. Công chứng ngoài trụ sở theo quy định pháp luật hiện hành
Theo Luật Công chứng năm 2024, công chứng ngoài trụ sở là việc công chứng viên thực hiện hoạt động công chứng ngoài địa điểm trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng, trên cơ sở yêu cầu hợp pháp và có lý do chính đáng của người yêu cầu công chứng.
Pháp luật cho phép công chứng ngoài trụ sở trong các trường hợp như:
Người yêu cầu công chứng không thể đi lại
Người đang điều trị nội trú, bị hạn chế khả năng di chuyển
Trường hợp cấp bách cần bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp
Việc thực hiện công chứng ngoài trụ sở phải tuân thủ đầy đủ trình tự, thủ tục, nguyên tắc hành nghề công chứng, không được giản lược hay làm sai lệch nội dung giao dịch.
2. Văn bản công chứng ngoài trụ sở có được coi là chứng cứ không?
Theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự hiện hành, văn bản công chứng là một trong những nguồn chứng cứ hợp pháp được Tòa án chấp nhận khi giải quyết vụ án dân sự.
Nguyên tắc quan trọng cần khẳng định là:
“Văn bản được công chứng hợp pháp, dù được lập tại trụ sở hay ngoài trụ sở, đều có giá trị chứng cứ nếu đáp ứng đầy đủ điều kiện về hình thức và nội dung theo luật định”.
Do đó, giá trị chứng cứ công chứng ngoài trụ sở không bị suy giảm chỉ vì địa điểm công chứng, mà phụ thuộc vào tính hợp pháp của quá trình công chứng.
3. Giá trị chứng cứ công chứng ngoài trụ sở trước Tòa án
3.1. Giá trị chứng minh tình tiết, sự kiện không phải chứng minh lại
Văn bản công chứng ngoài trụ sở hợp pháp có giá trị:
Chứng minh việc các bên đã xác lập giao dịch
Chứng minh ý chí tự nguyện, năng lực hành vi dân sự của người ký
Chứng minh nội dung thỏa thuận đã được công chứng viên xác nhận
Trong tố tụng, Tòa án không yêu cầu chứng minh lại các tình tiết, sự kiện đã được ghi nhận trong văn bản công chứng, trừ trường hợp có căn cứ xác đáng cho rằng việc công chứng vi phạm pháp luật.
3.2. Giá trị chứng cứ trong trường hợp phát sinh tranh chấp
Khi có tranh chấp liên quan đến hợp đồng, giao dịch, giá trị chứng cứ công chứng ngoài trụ sở được Tòa án xem xét trên các phương diện:
Thẩm quyền của công chứng viên
Lý do thực hiện công chứng ngoài trụ sở có hợp pháp hay không
Trình tự, thủ tục công chứng có được tuân thủ đầy đủ
Nếu không có căn cứ chứng minh việc công chứng bị vi phạm nghiêm trọng, văn bản công chứng ngoài trụ sở vẫn có giá trị chứng cứ mạnh, được ưu tiên hơn so với giấy tờ viết tay, xác nhận đơn phương.
3.3. Giá trị chứng cứ so với các tài liệu, chứng cứ khác
Trong thực tiễn xét xử, văn bản công chứng ngoài trụ sở thường được đánh giá:
Có giá trị chứng cứ cao hơn giấy tờ không công chứng
Có độ tin cậy cao hơn lời khai đơn lẻ của đương sự
Là căn cứ quan trọng để Tòa án xác định sự thật khách quan của vụ việc
Điều này xuất phát từ việc công chứng viên là người hành nghề độc lập, chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính xác thực và hợp pháp của văn bản công chứng.
4. Trường hợp nào giá trị chứng cứ công chứng ngoài trụ sở có thể bị bác bỏ?
Mặc dù có giá trị chứng cứ, văn bản công chứng ngoài trụ sở vẫn có thể bị Tòa án xem xét lại nếu:
Công chứng viên thực hiện ngoài trụ sở không đúng căn cứ pháp luật
Có dấu hiệu bị cưỡng ép, lừa dối, nhầm lẫn khi ký kết
Không bảo đảm điều kiện khách quan để xác định ý chí tự nguyện
Có vi phạm nghiêm trọng về trình tự, thủ tục công chứng
Trong các trường hợp này, Tòa án có thể tuyên văn bản công chứng vô hiệu, từ đó làm mất giá trị chứng cứ của văn bản.
>>> Xem thêm: Dịch vụ Công chứng tại nhà cho người già neo đơn – Có hỗ trợ miễn phí?
5. Lưu ý pháp lý khi sử dụng văn bản công chứng ngoài trụ sở làm chứng cứ
Để bảo đảm giá trị chứng cứ công chứng ngoài trụ sở trước Tòa án, người dân cần lưu ý:
Lựa chọn tổ chức hành nghề công chứng uy tín
Cung cấp đầy đủ hồ sơ pháp lý, thông tin nhân thân
Bảo đảm điều kiện để công chứng viên trực tiếp xác minh ý chí tự nguyện
Lưu giữ đầy đủ bản chính văn bản công chứng và hồ sơ liên quan
Việc tuân thủ chặt chẽ quy định pháp luật ngay từ đầu sẽ giúp hạn chế tối đa rủi ro tranh chấp về sau.
6. Kết luận
Công chứng ngoài trụ sở không làm thay đổi bản chất pháp lý của văn bản công chứng nếu được thực hiện đúng quy định. Trước Tòa án, giá trị chứng cứ công chứng ngoài trụ sở được thừa nhận tương đương với công chứng tại trụ sở, đóng vai trò quan trọng trong việc chứng minh quyền và nghĩa vụ của các bên. Hiểu đúng và sử dụng đúng hình thức công chứng này sẽ giúp người dân chủ động bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình trong tố tụng.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
