Hợp đồng mua bán tài sản đấu giá có người mất năng lực hành vi

Trong các giao dịch dân sự, đặc biệt là mua bán tài sản thông qua đấu giá, yếu tố năng lực hành vi dân sự của các bên tham gia có vai trò quyết định đến hiệu lực pháp lý của hợp đồng. Khi một trong các bên là người mất năng lực hành vi dân sự, việc ký kết và công chứng hợp đồng đấu giá mất năng lực hành vi phải tuân thủ chặt chẽ quy định của pháp luật. Bài viết dưới đây sẽ phân tích rõ căn cứ pháp lý, quy trình thực hiện và những lưu ý quan trọng trong trường hợp đặc biệt này.

>>> Xem thêm: Thủ tục công chứng hợp đồng mua bán ô tô tại văn phòng công chứng

Nguyên tắc khi công chứng hợp đồng đấu giá có người mất năng lực hành vi

Để đảm bảo hợp đồng hợp pháp, việc công chứng hợp đồng đấu giá trong trường hợp này phải tuân thủ các nguyên tắc sau:

Người mất năng lực hành vi không được trực tiếp tham gia ký hợp đồng;
Mọi quyền, nghĩa vụ, cam kết trong hợp đồng phải do người giám hộ hợp pháp đại diện thực hiện;
Người giám hộ chỉ được thực hiện giao dịch nếu việc đó mang lại lợi ích cho người được giám hộ;
Công chứng viên phải kiểm tra kỹ giấy tờ chứng minh việc giám hộ hợp pháp, bản án hoặc quyết định tuyên mất năng lực hành vi của Tòa án;
Hợp đồng phải ghi rõ thông tin của người mất năng lực hành vi, người giám hộ, căn cứ giám hộ và phạm vi đại diện.

Hồ sơ cần chuẩn bị khi công chứng hợp đồng đấu giá có người mất năng lực hành vi

Khi thực hiện công chứng hợp đồng đấu giá có yếu tố người mất năng lực hành vi dân sự, hồ sơ cần có:

Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng tài sản đấu giá;
Văn bản xác nhận kết quả đấu giá tài sản;
Dự thảo hợp đồng mua bán tài sản đấu giá;
Bản án hoặc quyết định của Tòa án tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự;
Giấy tờ chứng minh tư cách giám hộ hợp pháp (Giấy đăng ký giám hộ tại UBND cấp xã hoặc quyết định của Tòa án chỉ định người giám hộ);
Giấy tờ tùy thân của người giám hộ và người được giám hộ;
Các tài liệu liên quan khác theo yêu cầu của công chứng viên.

Quy trình công chứng hợp đồng đấu giá mất năng lực hành vi

Theo “Điều 40 Luật Công chứng 2014 (sửa đổi 2024)”, quy trình công chứng hợp đồng đấu giá trong trường hợp này được tiến hành như sau:

Bước 1: Tiếp nhận và kiểm tra hồ sơ

Công chứng viên kiểm tra tư cách pháp lý của người giám hộ, đối chiếu bản án hoặc quyết định của Tòa án về tình trạng mất năng lực hành vi dân sự.

Bước 2: Soạn thảo hoặc kiểm tra nội dung hợp đồng

Công chứng viên phải đảm bảo hợp đồng thể hiện rõ:

Người mất năng lực hành vi dân sự là bên được đại diện;
Người giám hộ thực hiện giao dịch trong phạm vi được phép;
Nội dung hợp đồng phù hợp lợi ích của người được giám hộ.

Xem thêm: Di chúc thừa kế tài sản vô hiệu khi nào? Hướng dẫn xác định

Bước 3: Ký kết và công chứng hợp đồng

Người giám hộ ký hợp đồng với tư cách “đại diện theo pháp luật cho người mất năng lực hành vi dân sự”. Công chứng viên đọc lại toàn bộ nội dung để đảm bảo các bên hiểu rõ quyền và nghĩa vụ.

Bước 4: Ghi lời chứng và đóng dấu công chứng

Công chứng viên ghi rõ trong lời chứng về việc công chứng có người đại diện hợp pháp cho người đó.

>>> Xem thêm: Chi phí thực hiện công chứng di chúc tại Hà Nội là bao nhiêu?

Trường hợp không được công chứng hợp đồng đấu giá

Công chứng viên có quyền từ chối công chứng nếu rơi vào một trong các trường hợp sau:

Không có bản án hoặc quyết định của Tòa án tuyên mất năng lực hành vi;
Người ký hợp đồng không phải là người giám hộ hợp pháp;
Giao dịch có dấu hiệu gây thiệt hại cho người đó;
Hợp đồng vi phạm quy định về hình thức hoặc mục đích giao dịch.

Việc công chứng sai quy định có thể khiến hợp đồng vô hiệu theo “Điều 123 và Điều 131 Bộ luật Dân sự 2015”.

Hậu quả pháp lý nếu công chứng sai trong trường hợp có người mất năng lực hành vi

Nếu hợp đồng được công chứng mà người ký không có thẩm quyền đại diện hợp pháp, thì:

Hợp đồng có thể bị Tòa án tuyên vô hiệu;
Quyền sở hữu tài sản đấu giá có thể bị thu hồi hoặc hủy đăng ký;
Người công chứng viên, tổ chức hành nghề công chứng phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại nếu gây hậu quả nghiêm trọng;
Bên còn lại trong hợp đồng có thể yêu cầu hoàn trả lại tài sản hoặc giá trị thanh toán.

>>> Xem thêm: Chia sẻ bí quyết chọn dịch vụ sổ đỏ để tránh phát sinh chi phí ẩn

Lưu ý khi công chứng hợp đồng đấu giá mất năng lực hành vi

Luôn kiểm tra tình trạng pháp lý của người được giám hộ và giấy tờ giám hộ hợp pháp;
Người giám hộ không được tự ý chuyển nhượng tài sản của người được giám hộ nếu không có sự đồng ý của cơ quan có thẩm quyền (nếu tài sản có giá trị lớn);
Khi tài sản đấu giá là quyền sử dụng đất hoặc nhà ở, cần tuân thủ quy định của “Luật Đất đai 2024” và “Luật Nhà ở 2023”;
Nếu có nghi ngờ về năng lực hành vi của người tham gia, công chứng viên có quyền yêu cầu xác minh y tế hoặc tạm hoãn công chứng.

Kết luận

Trong mọi trường hợp, công chứng hợp đồng đấu giá mất năng lực hành vi cần được thực hiện cẩn trọng và tuân thủ đầy đủ quy định pháp luật. Việc xác định đúng người đại diện hợp pháp không chỉ đảm bảo tính hiệu lực của hợp đồng, mà còn bảo vệ quyền lợi chính đáng của người mất năng lực hành vi dân sự. Các bên nên tìm đến tổ chức hành nghề công chứng uy tín, nơi có đội ngũ công chứng viên am hiểu quy định để được hướng dẫn chi tiết và đúng quy trình.

Xem thêm: Thủ tục công chứng giấy ủy quyền làm sổ đỏ từ A đến Z

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Các bài viết liên quan:

>>> Công chứng hợp đồng xe ô tô người dưới 18 tuổi được không?

>>> Thủ tục chuyển khoản thừa kế: Khi người thụ hưởng không muốn rút tiền mặt

>>> Những thay đổi pháp lý mới ảnh hưởng đến dịch vụ cấp sổ đỏ lần đầu

>>> Có thể làm thủ tục đăng ký kết hôn tại Đại sứ quán Việt Nam ở nước ngoài không?

>>> Công chứng ngoài trụ sở 24/7 – Hỗ trợ cả cuối tuần

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.