Giao dịch dân sự vô hiệu và quyền lợi của người thứ ba ngay tình – Cách bảo vệ quyền lợi theo pháp luật
Trong các tranh chấp dân sự về nhà đất, hợp đồng hoặc tài sản lưu động, không ít trường hợp người mua ngay tình lại bị mất tài sản do giao dịch ban đầu vô hiệu. Vậy pháp luật có bảo vệ người thứ ba ngay tình hay không? Giao dịch dân sự vô hiệu thì quyền lợi của họ sẽ xử lý như thế nào?
👉 Bài viết dưới đây sẽ phân tích cụ thể căn cứ pháp lý, ví dụ thực tế, cũng như cách người thứ ba ngay tình có thể bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình theo Bộ luật Dân sự 2015.
>>> Xem thêm: Bản di chúc viết tay nhưng có người phản đối, công chứng thừa kế xử lý thế nào?
Căn cứ pháp lý
Bộ luật Dân sự 2015 (BLDS 2015)
Luật Đất đai 2024
Án lệ số 04/2016/AL của Hội đồng Thẩm phán TANDTC
Các hướng dẫn của Tòa án, nghị quyết liên quan
Thế nào là người thứ ba ngay tình?
Định nghĩa theo Điều 133 BLDS 2015
“Người thứ ba ngay tình là người chiếm hữu tài sản, thực hiện giao dịch với tài sản một cách trung thực, không biết và không thể biết giao dịch trước đó là vô hiệu hoặc có sai phạm pháp lý.”
✅ Họ không đồng lõa, không có lỗi, và tin tưởng rằng tài sản/giao dịch là hợp pháp.
Khi nào giao dịch vô hiệu nhưng vẫn bảo vệ được người thứ ba?
Theo Điều 133.2 BLDS 2015, nếu giao dịch vô hiệu do giả tạo, do người không có quyền định đoạt, mà người thứ ba đã chiếm hữu ngay tình, có đền bù, trao đổi ngang giá, thì vẫn được bảo vệ.
Ví dụ minh họa:
Chị A mua một căn hộ từ người tự xưng là chủ sở hữu (có giấy tờ giả). Giao dịch được công chứng, đăng bộ và chị A sử dụng 3 năm không tranh chấp. Sau đó chủ cũ khởi kiện.
👉 Nếu chị A là người mua ngay tình, không biết giao dịch giả mạo, có đủ giấy tờ – thì theo án lệ và Điều 133, chị A có thể được pháp luật công nhận quyền sở hữu và không bị thu hồi tài sản.
📌 Trong các trường hợp này, người thứ ba bị xem là không ngay tình, và có thể bị thu hồi tài sản mà không được bồi thường.
Cách bảo vệ quyền lợi người thứ ba ngay tình
Kiểm tra kỹ tính pháp lý trước khi giao dịch
Xác minh nguồn gốc tài sản (đất, xe, tiền…)
Kiểm tra giấy tờ sở hữu, công chứng, đăng ký tài sản
Giao dịch tại các tổ chức uy tín (văn phòng công chứng, ngân hàng)
Áp dụng án lệ bảo vệ
Án lệ số 04/2016/AL: Tòa án tối cao công nhận quyền lợi cho người mua nhà ngay tình dù hợp đồng trước đó vô hiệu.
Có thể viện dẫn khi giải quyết tranh chấp dân sự tại Tòa án.
Tình huống thực tế
Anh B mua một mảnh đất thông qua hợp đồng chuyển nhượng có công chứng, đã làm sổ đỏ đứng tên. 2 năm sau, có người xuất hiện yêu cầu hủy giao dịch do hợp đồng trước bị vô hiệu vì giả chữ ký.
👉 Nếu anh B có giấy tờ hợp lệ, thanh toán giá thị trường, sử dụng đất ổn định và không có tranh chấp – thì anh B có thể được tòa án công nhận quyền sử dụng đất với tư cách người thứ ba ngay tình.
Người thứ ba ngay tình là đối tượng đặc biệt được pháp luật dân sự bảo vệ trong các tranh chấp về tài sản phát sinh từ giao dịch vô hiệu. Tuy nhiên, việc bảo vệ này không phải là tuyệt đối, mà phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tính minh bạch của giao dịch, giấy tờ, giá cả và thái độ cẩn trọng của người giao dịch.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
