Vay tiền dài hạn là một giải pháp tài chính phổ biến, giúp các cá nhân và tổ chức đáp ứng nhu cầu vốn lớn cho các dự án, đầu tư hoặc mục đích tiêu dùng quan trọng. Tuy nhiên, để đảm bảo quyền lợi và trách nhiệm của các bên, việc lập hợp đồng vay tiền dài hạn chặt chẽ, đúng quy định pháp luật là vô cùng cần thiết. Một hợp đồng rõ ràng sẽ là nền tảng vững chắc, tránh phát sinh tranh chấp trong suốt thời gian vay.
>>> Xem thêm: Top cácphòng công chứng được đánh giá cao về tốc độ xử lý hồ sơ – bạn đã biết chưa?
1. Cơ sở pháp lý và tầm quan trọng của hợp đồng vay tiền dài hạn
1.1. Vay tiền dài hạn theo quy định pháp luật
Theo Bộ luật Dân sự 2015, vay tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay; khi đến hạn trả, bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản cùng loại theo đúng số lượng, chất lượng và chỉ phải trả lãi nếu có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định. Đối với khoản vay tiền dài hạn, thời hạn vay thường kéo dài trên 1 năm, có thể là 2 năm, 5 năm, 10 năm hoặc thậm chí lâu hơn tùy thuộc vào thỏa thuận và khả năng của các bên.
Điều 463 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về hợp đồng vay tài sản, trong đó nhấn mạnh sự tự nguyện thỏa thuận giữa các bên. Đối với các khoản vay lớn và thời gian dài như vay tiền dài hạn, việc lập thành văn bản là điều kiện tiên quyết để đảm bảo tính pháp lý và làm cơ sở giải quyết tranh chấp.
1.2. Tầm quan trọng của hợp đồng khi vay tiền dài hạn
Hợp đồng vay tiền không chỉ là bằng chứng về giao dịch mà còn là căn cứ pháp lý để xác định quyền và nghĩa vụ của mỗi bên. Đặc biệt với vay tiền dài hạn, thời gian kéo dài dễ phát sinh nhiều vấn đề như thay đổi lãi suất, khả năng thanh toán của bên vay, hoặc các sự kiện bất khả kháng. Một hợp đồng chi tiết sẽ dự liệu và giải quyết được những tình huống này, giúp cả bên cho vay và bên vay an tâm.
Hợp đồng cần ghi rõ số tiền vay tiền dài hạn bằng số và bằng chữ, loại tiền tệ (VND, USD…). Đồng thời, cần nêu rõ phương thức giải ngân (chuyển khoản, tiền mặt), thời điểm và số lần giải ngân nếu là giải ngân theo đợt.
Ví dụ: “Bên cho vay đồng ý giải ngân cho Bên vay số tiền 1.000.000.000 VNĐ (Một tỷ đồng Việt Nam) thông qua hình thức chuyển khoản vào tài khoản [Số tài khoản] của Bên vay tại Ngân hàng [Tên ngân hàng] vào ngày [Ngày giải ngân].”
Đây là điều khoản quan trọng nhất khi vay tiền dài hạn. Hợp đồng phải xác định rõ:
Thời hạn vay: Từ ngày nào đến ngày nào.
Kế hoạch trả nợ: Chia thành bao nhiêu kỳ, số tiền gốc và lãi phải trả mỗi kỳ, ngày cụ thể phải trả.
Phương thức trả nợ: Trả tiền mặt hay chuyển khoản.
Điều 466 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về nghĩa vụ trả nợ của bên vay. Việc có kế hoạch trả nợ rõ ràng giúp bên vay chủ động tài chính và bên cho vay dễ dàng theo dõi.
2.4. Lãi suất vay và phương pháp tính lãi
Điều 468 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về lãi suất. Lãi suất vay do các bên thỏa thuận, nhưng không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác. Nếu lãi suất thỏa thuận vượt quá mức giới hạn này, phần lãi vượt quá sẽ không có hiệu lực.
Hợp đồng cần ghi rõ:
Lãi suất vay (theo tháng hoặc năm).
Phương pháp tính lãi (lãi suất cố định, lãi suất thả nổi, lãi trên dư nợ gốc hay dư nợ giảm dần).
Để bảo vệ quyền lợi bên cho vay, hợp đồng cần có điều khoản về việc xử lý khi bên vay không thực hiện đúng nghĩa vụ trả nợ:
Lãi suất nợ quá hạn: Theo khoản 5 Điều 468 Bộ luật Dân sự 2015, trường hợp vay có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả hoặc trả không đầy đủ thì bên vay phải trả lãi trên nợ gốc quá hạn theo lãi suất do các bên thỏa thuận nhưng không được vượt quá 150% lãi suất vay theo hợp đồng.
Phạt vi phạm: Các khoản phạt do vi phạm nghĩa vụ hợp đồng (ví dụ, phạt trả chậm theo ngày).
2.6. Các điều khoản khác khi vay tiền dài hạn
Bảo đảm thực hiện nghĩa vụ: Thế chấp tài sản, cầm cố, bảo lãnh (đối với các khoản vay tiền dài hạn lớn).
Quy định về thay đổi hợp đồng: Điều kiện và thủ tục khi các bên muốn điều chỉnh hợp đồng.
Giải quyết tranh chấp: Ưu tiên thỏa thuận, hòa giải, hoặc khởi kiện tại Tòa án có thẩm quyền.
Các trường hợp bất khả kháng: Quy định về việc xử lý khi có sự kiện bất khả kháng ảnh hưởng đến việc thực hiện hợp đồng.
3. Ví dụ minh họa thực tế về hợp đồng vay tiền dài hạn
Ông Nguyễn Văn A (bên cho vay) cho ông Trần Văn B (bên vay) vay 2 tỷ đồng (hai tỷ đồng chẵn) để mua nhà. Các bên thỏa thuận vay tiền dài hạn với các điều khoản chính như sau:
Số tiền vay: 2.000.000.000 VNĐ.
Thời hạn vay: 5 năm, kể từ ngày 01/01/2025 đến ngày 01/01/2030.
Lãi suất: 9%/năm (cố định trong suốt thời gian vay). Lãi suất này phù hợp với quy định của pháp luật.
Kế hoạch trả nợ: Gốc trả đều hàng tháng, lãi trả theo dư nợ giảm dần.
Mỗi tháng ông B sẽ trả 33.333.333 VNĐ tiền gốc (2 tỷ / 60 tháng).
Tiền lãi sẽ được tính trên dư nợ gốc còn lại vào đầu mỗi tháng.
Tài sản bảo đảm: Ông B thế chấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất tại địa chỉ [Địa chỉ bất động sản] cho ông A. Việc thế chấp này được thực hiện tại văn phòng công chứng và đăng ký giao dịch bảo đảm theo quy định.
Xử lý nợ quá hạn: Nếu quá hạn, ông B phải chịu lãi suất nợ quá hạn bằng 150% lãi suất trong hạn (tức 13.5%/năm) trên số tiền gốc quá hạn.
Hợp đồng được lập thành văn bản, có chữ ký của hai bên và được công chứng tại Văn phòng công chứng để đảm bảo tính pháp lý. Điều này giúp ông A có căn cứ pháp lý vững chắc để đòi nợ và ông B cũng nắm rõ nghĩa vụ của mình, tránh phát sinh các hiểu lầm hoặc tranh chấp không đáng có.
>>> Xem thêm: Tại sao mọi giao dịch lớn đều cần có sự đồng hành của văn phòng công chứng?
4. Kết luận
Việc lập một hợp đồng chặt chẽ, đầy đủ các điều khoản pháp lý là yếu tố then chốt để đảm bảo an toàn cho các giao dịch vay tiền dài hạn. Một hợp đồng rõ ràng không chỉ bảo vệ quyền lợi của cả bên cho vay và bên vay mà còn là nền tảng vững chắc để giải quyết mọi tranh chấp có thể phát sinh trong tương lai.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
