tranh chấp hợp đồng thế chấp

Hợp đồng thế chấp là một loại hợp đồng phổ biến trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng. Tuy nhiên, khi phát sinh vi phạm nghĩa vụ hoặc những rắc rối pháp lý liên quan đến tài sản bảo đảm, tranh chấp dễ xảy ra giữa bên thế chấp và bên nhận thế chấp. Vậy nguyên nhân thường gặp là gì? Hướng giải quyết theo Luật Đất đai 2024 và Bộ luật Dân sự 2015 ra sao?

>>> Xem thêm: Văn phòng nào hỗ trợ công chứng ngoài trụ sở tận nhà tại Hà Nội?

📚 Căn cứ pháp lý

Bộ luật Dân sự 2015 (Điều 317–327)
Luật Đất đai 2024 (Điều 143, 144)
Nghị định 99/2022/NĐ-CP về đăng ký biện pháp bảo đảm
Luật Tố tụng dân sự 2015 – về giải quyết tranh chấp tại tòa án

❗ Các nguyên nhân phổ biến dẫn đến tranh chấp hợp đồng thế chấp

💥 Người thế chấp không trả đúng hạn hoặc mất khả năng thanh toán

➡ Khi người vay không thanh toán đúng hạn, ngân hàng có quyền xử lý tài sản thế chấp. Tuy nhiên, quá trình này dễ bị khiếu nại nếu:

Chưa thỏa thuận rõ trong hợp đồng
Giá bán tài sản bị cho là thấp
Có tranh chấp về người sở hữu tài sản

>>> Xem thêm: Chuyển nhượng hợp đồng thuê nhà – Lựa chọn thông minh trong mùa giá thuê tăng cao

🧾 Tài sản thế chấp không thuộc sở hữu hợp pháp của người thế chấp

📌 Một số trường hợp người vay mượn sổ đỏ của người thân, nhưng chưa có ủy quyền hợp lệ hoặc giả mạo giấy tờ ⇒ dẫn đến tranh chấp nghiêm trọng.

🏚️ Tài sản đang bị kê biên, tranh chấp hoặc bị phong tỏa

➡ Việc thế chấp tài sản chưa “sạch” về pháp lý sẽ khiến hợp đồng vô hiệu hoặc không được đăng ký biện pháp bảo đảm tại cơ quan nhà nước.

🧭 Hướng giải quyết tranh chấp hợp đồng thế chấp theo luật hiện hành

⚖️ Thương lượng và hòa giải

📞 Ưu tiên hàng đầu là hai bên tự thỏa thuận lại phương án thanh toán, hoãn xử lý tài sản hoặc tìm nguồn tài chính thay thế.

🧑‍⚖️Khởi kiện tại tòa án có thẩm quyền

➡ Theo Luật Tố tụng dân sự 2015, ngân hàng hoặc người thế chấp có thể yêu cầu tòa án:

Tuyên hợp đồng vô hiệu
Yêu cầu xử lý tài sản theo luật
Bảo vệ quyền lợi trong trường hợp bị chiếm giữ tài sản trái pháp luật

Xem thêm: Sự khác nhau giữa chung cư 50 năm và chung cư vĩnh viễn?

📉 Hậu quả pháp lý nếu hợp đồng bị tuyên vô hiệu

✅ Nếu hợp đồng thế chấp bị vô hiệu (do giả mạo chữ ký, tài sản không thuộc quyền sở hữu, thiếu năng lực pháp lý…), hậu quả sẽ là:

Các bên hoàn trả cho nhau những gì đã nhận
Người vay phải hoàn trả khoản vay chính thức
Tài sản thế chấp không còn hiệu lực pháp lý ⇒ ngân hàng không có quyền xử lý

>>> Xem thêm: Làm hợp đồng vay tiền tại văn phòng công chứng – Những lưu ý để tránh sai sót, bảo vệ quyền lợi

📌 Ví dụ thực tế minh họa

Trường hợp thực tế tại Hà Nam: Anh H vay 1,5 tỷ đồng từ ngân hàng X và thế chấp nhà của cha mẹ. Tuy nhiên, sổ đỏ đứng tên bố mẹ anh, không có văn bản đồng ý cho thế chấp. Sau khi anh H mất khả năng trả nợ, ngân hàng xử lý tài sản.

📢 Gia đình khiếu nại, cho rằng hợp đồng vô hiệu do không có sự đồng ý hợp pháp. Tòa án sau đó tuyên hợp đồng thế chấp vô hiệu, buộc ngân hàng đòi nợ theo cách khác – không được bán tài sản.

💡 Lưu ý khi ký kết hợp đồng thế chấp để tránh tranh chấp

✅ Luôn kiểm tra tính pháp lý của tài sản: Có tranh chấp, bị kê biên hay không?
✅ Đảm bảo người ký hợp đồng có đầy đủ năng lực hành vi dân sự
✅ Văn bản ủy quyền (nếu thế chấp tài sản của người khác) phải được công chứng rõ ràng
✅ Đăng ký biện pháp bảo đảm đúng quy định tại Văn phòng đăng ký đất đai

✅ Kết luận

Tranh chấp hợp đồng thế chấp có thể gây hậu quả nghiêm trọng nếu không kiểm soát từ đầu. Việc nắm rõ quy định của pháp luật mới nhất, đặc biệt là Luật Đất đai 2024 và các hướng xử lý tranh chấp sẽ giúp người dân, doanh nghiệp chủ động bảo vệ quyền lợi của mình.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Xem thêm: Thủ tục công chứng hợp đồng, uỷ quyền và chứng nhận chữ ký

Các bài viết liên quan:

>>> Hợp đồng chia tách nhà đất: Cách xử lý khi có tranh chấp

>>> Cần lưu ý gì khi ký kết hợp đồng thế chấp nhà đất?

>>> Thủ tục góp vốn bằng nhà đất trong công ty TNHH như thế nào?

>>> Hợp đồng góp vốn bằng nhà đất: Tại sao cần phải công chứng và cách thực hiện

>>> Cách tạo đơn đề nghị công chứng sổ đỏ đúng quy định

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.