Thủ tục công chứng văn bản khai nhận di sản có người thừa kế mất năng lực hành vi
Việc công chứng văn bản khai nhận di sản luôn đòi hỏi sự đầy đủ về năng lực pháp lý của các bên tham gia. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy có không ít trường hợp thừa kế mất năng lực hành vi dân sự, dẫn đến việc ký văn bản khai nhận di sản trở nên phức tạp hơn nhiều so với các thủ tục thông thường. Khi người thừa kế bị bệnh tâm thần, già yếu hoặc được tòa án tuyên mất năng lực, việc xác định người đại diện hợp pháp là điều kiện tiên quyết để văn bản công chứng có hiệu lực. Bài viết dưới đây phân tích chi tiết quy định pháp luật và hướng dẫn thực tế để xử lý đúng quy trình.
>>> Xem thêm: 5 thay đổi lớn trong quy định dành chovăn phòng công chứng năm 2025
1. Căn cứ pháp lý về năng lực hành vi và đại diện
1.1. Xác định tình trạng mất năng lực hành vi
Theo “Điều 22 Bộ luật Dân sự 2015”, một cá nhân bị tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự khi:
Do bệnh tâm thần hoặc bệnh khác khiến không thể nhận thức, làm chủ hành vi;
Có yêu cầu của người có quyền;
Có kết luận giám định và quyết định của tòa án.
Chỉ khi có quyết định có hiệu lực của tòa án, người thừa kế mới được xác định là mất năng lực hành vi.
Nếu người đại diện không hợp lệ → từ chối công chứng.
3.2. Bước 2 – Soạn thảo và xác định phần quyền hưởng di sản
Người đại diện ký vào văn bản thay người mất năng lực.
Công chứng viên phải:
Giải thích rõ义 nghĩa của việc ký thay;
Bảo đảm không xâm phạm lợi ích chính đáng của người mất năng lực;
Kiểm tra người đại diện không có xung đột lợi ích theo “Điều 140 Bộ luật Dân sự 2015”.
Ví dụ:
Cha mất, để lại 1 căn nhà cho 3 người con, trong đó một người bị tâm thần và đã được mẹ làm giám hộ. Trong văn bản khai nhận, mẹ ký đại diện cho người con mất năng lực, nhưng phải cam kết bảo vệ quyền lợi của con và không được tự ý từ chối di sản.
Việc công chứng văn bản khai nhận di sản khi có người thừa kế mất năng lực hành vi đòi hỏi sự thận trọng đặc biệt từ công chứng viên và người đại diện. Chỉ khi tuân thủ đầy đủ các quy định về đại diện, năng lực hành vi và bảo vệ quyền lợi của người thừa kế thì văn bản mới được công chứng hợp pháp và an toàn. Nếu hồ sơ phức tạp, người yêu cầu công chứng nên tham khảo ý kiến luật sư hoặc chuẩn bị các giấy tờ bổ sung để tránh bị từ chối.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
