Tách thửa đất bằng văn bản thỏa thuận: Tính pháp lý và rủi ro
Trong các giao dịch liên quan đến đất đai, nhiều người lựa chọn lập văn bản thỏa thuận giữa các đồng sở hữu hoặc các bên liên quan để phân chia đất mà chưa thực hiện đầy đủ thủ tục tách thửa tại cơ quan nhà nước. Thực tế, cách làm này được nhiều người cho là “nhanh gọn, tiết kiệm chi phí” nhưng lại tiềm ẩn không ít rủi ro pháp lý. Vậy, thỏa thuận tách thửa chỉ bằng văn bản có được pháp luật công nhận hay không? Người dân cần lưu ý gì để bảo vệ quyền lợi của mình? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết này.
Tách thửa đất là thủ tục phân chia một thửa đất thành hai hoặc nhiều thửa khác nhau, được cơ quan nhà nước cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất riêng cho từng thửa. Trong một số trường hợp, các đồng sở hữu hoặc thành viên trong gia đình tự lập văn bản thỏa thuận để chia phần đất sử dụng cho từng người, mà không thực hiện thủ tục hành chính.
Hình thức này có thể bao gồm:
Thỏa thuận phân chia đất để mỗi người quản lý, sử dụng một phần.
Ghi nhận bằng giấy tờ viết tay, có chữ ký các bên, đôi khi có công chứng, chứng thực.
Không đăng ký biến động tại cơ quan đăng ký đất đai.
Tính pháp lý của thỏa thuận tách thửa
Về nguyên tắc, quyền sử dụng đất chỉ được pháp luật công nhận và bảo vệ khi:
Thửa đất đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hợp lệ.
Mọi giao dịch, chuyển nhượng, tặng cho, phân chia quyền sử dụng đất đều phải được lập thành văn bản, công chứng hoặc chứng thực và đăng ký biến động theo quy định.
Theo quy định tại Luật Đất đai và Bộ luật Dân sự, văn bản thỏa thuận phân chia quyền sử dụng đất chỉ có giá trị ràng buộc giữa các bên nếu:
Thỏa thuận được lập đúng hình thức (có công chứng/chứng thực).
Nội dung không trái pháp luật, không xâm phạm quyền lợi người thứ ba.
Tuy nhiên, văn bản này không làm thay đổi quyền sở hữu, không phát sinh Giấy chứng nhận mới. Tức là trên hồ sơ địa chính, thửa đất vẫn đứng tên chung chủ, và về mặt pháp lý, các phần đất trong thỏa thuận chưa được công nhận là quyền riêng của từng người.
Việc chỉ dựa vào văn bản thỏa thuận tách thửa mà không làm thủ tục hành chính chính thức tiềm ẩn nhiều rủi ro:
Khó thực hiện giao dịch về sau
Người được chia đất không thể chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp phần đất đó vì pháp luật chưa công nhận quyền sử dụng độc lập.
Dễ phát sinh tranh chấp
Nếu các bên thay đổi ý kiến, hoặc có người thừa kế, tranh chấp sẽ xảy ra do không có cơ sở pháp lý vững chắc bảo vệ quyền sử dụng phần đất đã thỏa thuận.
Không được Nhà nước bồi thường đầy đủ khi thu hồi đất
Nhà nước chỉ công nhận quyền của người đứng tên trên Sổ đỏ, do đó các bên khác có thể bị thiệt hại về quyền lợi khi có dự án thu hồi, giải phóng mặt bằng.
Khó chứng minh quyền lợi trong các vụ kiện
Văn bản thỏa thuận chỉ mang tính chất tham khảo, chưa đủ căn cứ để Tòa án hoặc cơ quan Nhà nước công nhận quyền độc lập của từng người.
>>> Xem thêm: Phí công chứng tính theo phần trăm giá trị tài sản như thế nào?
Giải pháp an toàn khi muốn phân chia quyền sử dụng đất
Để đảm bảo quyền lợi hợp pháp và tránh rủi ro, người dân nên thực hiện các bước sau:
Lập văn bản thỏa thuận có công chứng/chứng thực
Văn bản phải ghi rõ phần đất, vị trí, diện tích, ranh giới từng bên; được công chứng hoặc chứng thực để đảm bảo giá trị pháp lý.
Thực hiện thủ tục tách thửa tại cơ quan có thẩm quyền
Nộp hồ sơ đề nghị tách thửa, bao gồm: đơn xin tách thửa, bản gốc Sổ đỏ, văn bản thỏa thuận phân chia đất, bản vẽ thửa đất mới.
Đăng ký biến động, cấp Sổ đỏ mới
Sau khi được cơ quan chuyên môn đo đạc, thẩm định và chấp thuận, mỗi bên sẽ được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất riêng, bảo đảm quyền lợi lâu dài.
Việc phân chia đất chỉ bằng văn bản thỏa thuận có thể giúp các bên sử dụng đất ổn định tạm thời nhưng không thay thế thủ tục tách thửa chính thức. Để bảo vệ quyền lợi, tránh rủi ro tranh chấp hoặc mất quyền sử dụng đất hợp pháp, người dân cần kết hợp cả hai bước: lập thỏa thuận có công chứng/chứng thực và thực hiện tách thửa, đăng ký biến động theo quy định pháp luật. Đây chính là cách an toàn, hợp pháp và bảo vệ tài sản đất đai một cách bền vững.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
