Hợp đồng tặng cho tài sản có hợp lệ không nếu không công chứng?
Hợp đồng tặng cho tài sản là phương thức pháp lý để một bên chuyển giao tài sản cho bên khác mà không yêu cầu đền bù. Tuy nhiên, nhiều người đặt ra câu hỏi: nếu hợp đồng tặng cho tài sản không được công chứng thì có được coi là hợp lệ và có giá trị pháp lý hay không? Câu trả lời phụ thuộc vào loại tài sản và hình thức pháp lý mà pháp luật quy định. Bài viết dưới đây sẽ phân tích rõ điều kiện hợp lệ của hợp đồng tặng cho tài sản trong trường hợp không công chứng, theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015.
>>> Xem thêm: Thời gian công chứng hợp đồng tại văn phòng công chứng kéo dài bao lâu?
1. Hợp đồng tặng cho tài sản là gì?
Theo Điều 457 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng tặng cho tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên tặng giao tài sản của mình cho bên được tặng mà không yêu cầu bên kia phải trả tiền hay tài sản khác.
Việc tặng cho có thể được thực hiện ngay hoặc là sự cam kết tặng cho trong tương lai. Tuy nhiên, hình thức của hợp đồng có thể khác nhau tùy vào loại tài sản, dẫn đến những hệ quả pháp lý khác nhau nếu không tuân thủ đúng quy định về công chứng.
Ví dụ minh họa: Ông B có chiếc xe máy cũ muốn tặng lại cho người cháu ruột của mình. Hai người chỉ viết tay thỏa thuận và giao xe mà không công chứng. Vậy hợp đồng này có hiệu lực hay không sẽ phụ thuộc vào loại tài sản và quy định liên quan.
2. Khi nào hợp đồng tặng cho tài sản phải công chứng?
Trường hợp tài sản bắt buộc phải công chứng
Theo Điều 459 Bộ luật Dân sự 2015, đối với hợp đồng tặng cho tài sản là bất động sản hoặc tài sản phải đăng ký quyền sở hữu (như nhà ở, đất đai, xe ô tô…), hợp đồng phải được lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật thì mới có hiệu lực pháp lý.
Việc không công chứng trong trường hợp này khiến hợp đồng vô hiệu, và người nhận không có quyền đăng ký sang tên tài sản hoặc được pháp luật bảo vệ nếu xảy ra tranh chấp.
Ví dụ: Anh C tặng cho em gái một căn nhà nhưng không làm hợp đồng công chứng, chỉ viết tay giấy cho tặng. Sau này, nếu xảy ra tranh chấp, giấy tờ này có thể không được tòa án công nhận, khiến việc sang tên và xác lập quyền sở hữu gặp rủi ro pháp lý.
Đối với tài sản không thuộc diện phải đăng ký quyền sở hữu (ví dụ: tiền mặt, vật dụng cá nhân, điện thoại…), hợp đồng tặng cho tài sản không bắt buộc phải công chứng. Việc tặng cho có thể thực hiện bằng lời nói, hành vi, hoặc văn bản thông thường.
Tuy nhiên, để tránh tranh chấp và có cơ sở chứng minh, vẫn nên lập văn bản ghi rõ thông tin các bên và tài sản tặng cho.
Ví dụ: Bà D tặng cho cháu gái một bộ trang sức trị giá 10 triệu đồng. Hai bên thống nhất bằng lời nói và trao tay. Trường hợp này không cần công chứng mà hợp đồng vẫn có thể có hiệu lực pháp lý nếu bên nhận đã nhận tài sản.
3. Hệ quả pháp lý khi hợp đồng tặng cho tài sản không công chứng
Hợp đồng vô hiệu nếu pháp luật yêu cầu công chứng
Nếu tài sản thuộc diện bắt buộc phải công chứng (như nhà, đất, xe ô tô) nhưng hợp đồng lại không được công chứng hoặc chứng thực, thì hợp đồng sẽ bị vô hiệu về hình thức theo Điều 129 Bộ luật Dân sự 2015. Hệ quả là:
Tòa án có thể tuyên hợp đồng vô hiệu nếu có tranh chấp Người nhận không thể thực hiện thủ tục đăng ký quyền sở hữu Tài sản có thể bị thu hồi về cho bên tặng
>>> Xem thêm: Tính minh bạch và công khai trong dịch vụ công chứng được đảm bảo như thế nào?
Hợp đồng vẫn có hiệu lực nếu không vi phạm quy định
Ngược lại, với những loại tài sản không bắt buộc công chứng, thì việc không công chứng không ảnh hưởng đến hiệu lực của hợp đồng nếu các bên đã thực hiện việc chuyển giao tài sản và không có tranh chấp.
4. Cách đảm bảo hợp đồng tặng cho tài sản có giá trị pháp lý
Để đảm bảo hợp đồng tặng cho tài sản có hiệu lực và tránh các rủi ro pháp lý, người dân cần lưu ý:
Xác định rõ loại tài sản để biết có cần công chứng hay không Lập hợp đồng bằng văn bản và công chứng tại phòng công chứng nếu là tài sản phải đăng ký sở hữu Thực hiện thủ tục sang tên tài sản đầy đủ nếu luật yêu cầu Lưu giữ các chứng từ, biên nhận, giấy tờ xác minh tài sản
Việc tuân thủ đầy đủ các bước trên sẽ giúp các bên được pháp luật bảo vệ khi có tranh chấp phát sinh.
Hợp đồng tặng cho tài sản có thể hợp lệ mà không cần công chứng nếu tài sản không bắt buộc phải đăng ký quyền sở hữu. Tuy nhiên, với các tài sản thuộc diện phải đăng ký như nhà đất, ô tô, việc không công chứng sẽ khiến hợp đồng không có hiệu lực. Vì vậy, khi thực hiện giao dịch tặng cho tài sản, các bên nên tìm hiểu kỹ quy định pháp luật liên quan và thực hiện công chứng nếu cần thiết để đảm bảo quyền lợi và tránh tranh chấp sau này.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
