Công chứng văn bản khai nhận di sản bằng giấy ủy quyền hợp pháp
Trong nhiều trường hợp thừa kế, không phải tất cả đồng thừa kế đều có điều kiện trực tiếp đi làm thủ tục công chứng. Khi đó, việc lập giấy ủy quyền hợp pháp để một người đại diện đứng ra thực hiện ủy quyền khai di sản trở thành giải pháp hiệu quả nhằm rút ngắn thời gian và đảm bảo quy trình tuân thủ đúng pháp luật. Tuy nhiên, việc ủy quyền trong lĩnh vực thừa kế không giống với các loại giao dịch thông thường; hồ sơ, phạm vi đại diện và tính hợp pháp của giấy ủy quyền phải được xem xét chặt chẽ. Bài viết dưới đây phân tích đầy đủ cơ chế pháp lý, thủ tục và các lưu ý quan trọng khi công chứng văn bản khai nhận di sản bằng giấy ủy quyền.
Các quy định điều chỉnh việc ủy quyền khai di sản bao gồm:
“Điều 134 và Điều 562 Bộ luật Dân sự 2015” – quy định về đại diện và hợp đồng ủy quyền.
“Điều 55 và Điều 56 Luật Công chứng 2014” và “Luật Công chứng 2024 (có hiệu lực từ 01/01/2025)” – quy định về công chứng hợp đồng ủy quyền và công chứng văn bản khai nhận di sản.
“Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015” – xác định hàng thừa kế để công chứng viên kiểm tra phạm vi đại diện.
Các văn bản đất đai – đối với trường hợp di sản là quyền sử dụng đất theo “Luật Đất đai 2024”.
Các căn cứ này quy định rõ: người thừa kế có quyền ủy quyền cho người khác thay mình làm thủ tục khai nhận di sản, miễn là giấy ủy quyền được lập hợp pháp và có công chứng.
4. Hồ sơ công chứng văn bản khai nhận di sản khi dùng giấy ủy quyền
Người đại diện nộp hồ sơ cho tổ chức công chứng, gồm:
4.1. Hồ sơ về người để lại di sản
“Giấy chứng tử”;
Giấy tờ nhân thân;
Di chúc (nếu có).
4.2. Hồ sơ về tài sản
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất;
Chứng nhận sở hữu tài sản khác (nhà ở, xe, cổ phần…).
4.3. Hồ sơ của các đồng thừa kế
CCCD/CMND;
Giấy khai sinh chứng minh quan hệ.
4.4. Giấy ủy quyền đã được công chứng
Đây là hồ sơ bắt buộc khi đại diện thay mặt người thừa kế.
>>> Xem thêm: Làm sao để bảo vệ những di sản vô hình trong Di chúc
5. Quy trình công chứng khai nhận di sản bằng giấy ủy quyền
5.1. Nộp hồ sơ tại tổ chức công chứng
Công chứng viên kiểm tra tính hợp lệ của giấy ủy quyền và hồ sơ thừa kế.
5.2. Niêm yết theo quy định của Luật Công chứng
Theo “Điều 58 Luật Công chứng 2014”, văn bản khai nhận di sản phải được niêm yết công khai 15 ngày tại UBND cấp xã.
5.3. Lập và ký văn bản khai nhận di sản
Người được ủy quyền ký thay các đồng thừa kế theo phạm vi ủy quyền.
5.4. Trả kết quả và thực hiện thủ tục sang tên tài sản
Người được ủy quyền tiếp tục nộp hồ sơ tại cơ quan đăng ký đất đai nếu di sản là đất đai.
6. Ví dụ minh họa thực tế
Ví dụ: Bà A qua đời để lại một căn nhà. Ba người con gồm B, C, D đều có quyền thừa kế. C hiện đang sinh sống tại Úc và không thể về Việt Nam. C lập “giấy ủy quyền khai di sản” tại Lãnh sự quán Việt Nam tại Úc, trong đó ủy quyền cho B thay mặt ký toàn bộ hồ sơ khai nhận di sản. B mang giấy ủy quyền hợp pháp về Việt Nam, nộp cho văn phòng công chứng và hoàn tất thủ tục khai nhận di sản cho cả ba người theo đúng quy định pháp luật.
7. Những lưu ý quan trọng khi ủy quyền khai nhận di sản
7.1. Ủy quyền thừa kế phải là ủy quyền về thủ tục, không phải chuyển cho người khác quyền hưởng di sản
Theo nguyên tắc của Bộ luật Dân sự, người thừa kế chỉ có thể ủy quyền thay mình thực hiện thủ tục, không thể ủy quyền cho người khác “hưởng di sản thay mình”.
7.2. Người được ủy quyền phải có năng lực hành vi dân sự đầy đủ
Nếu không, giấy ủy quyền có thể bị tuyên vô hiệu.
7.3. Ủy quyền từ nước ngoài phải được chứng nhận lãnh sự
Đây là yêu cầu bắt buộc để giấy ủy quyền có hiệu lực tại Việt Nam.
7.4. Phạm vi ủy quyền phải rõ ràng
Công chứng viên có thể từ chối nếu phạm vi ủy quyền mơ hồ hoặc vượt quá quyền của người ủy quyền.
>>> Xem thêm: Người thân mất ở nước ngoài, công chứng thừa kế tại Việt Nam có được không?
Việc sử dụng giấy ủy quyền hợp pháp giúp quá trình công chứng văn bản khai nhận di sản diễn ra nhanh chóng và thuận tiện hơn, đặc biệt trong trường hợp người thừa kế không thể trực tiếp tham gia thủ tục. Tuy nhiên, để ủy quyền khai di sản được chấp nhận, người thừa kế cần lập giấy ủy quyền đúng quy định, xác định phạm vi đại diện rõ ràng và tuân thủ đầy đủ yêu cầu của pháp luật công chứng. Chuẩn bị kỹ hồ sơ và lựa chọn người đại diện phù hợp sẽ giúp việc khai nhận di sản diễn ra minh bạch, đúng pháp lý và tránh phát sinh tranh chấp.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
