Công chứng khai nhận di sản trong trường hợp thừa kế thế vị
Trong quá trình thực hiện thủ tục thừa kế, thừa kế thế vị là một trong những tình huống pháp lý đặc biệt, thường khiến nhiều gia đình gặp khó khăn khi công chứng khai nhận di sản. Việc một người thừa kế chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người để lại di sản dẫn đến quyền thừa kế chuyển cho con của họ là điều phổ biến trong thực tế. Tuy nhiên, để công chứng hồ sơ đúng pháp luật, cần xác định chính xác quan hệ nhân thân, phạm vi thế vị và cách phân chia phần di sản. Bài viết dưới đây giúp bạn hiểu rõ trình tự công chứng trong trường hợp thừa kế thế vị theo pháp luật hiện hành, tránh sai sót, tranh chấp và đảm bảo quyền lợi hợp pháp của tất cả người thừa kế.
“Điều 652 Bộ luật Dân sự 2015” – quy định trực tiếp về quyền thừa kế thế vị;
“Điều 650, 651 Bộ luật Dân sự 2015” – xác định trường hợp thừa kế theo pháp luật và hàng thừa kế;
“Luật Công chứng 2014 và Luật Công chứng 2024” – quy định về trách nhiệm của công chứng viên khi xác minh người thừa kế;
“Luật Hộ tịch 2014”, các văn bản hướng dẫn chứng minh quan hệ nhân thân;
“Luật Đất đai 2024” – trong trường hợp di sản là quyền sử dụng đất.
Theo “Điều 652 Bộ luật Dân sự 2015”, thừa kế thế vị chỉ áp dụng khi người con của người để lại di sản chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người để lại di sản. Khi đó, cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu đáng lẽ được hưởng nếu còn sống.
4. Vai trò của công chứng viên trong trường hợp thừa kế thế vị
4.1. Xác minh chính xác tư cách người thừa kế
Công chứng viên kiểm tra:
Tính hợp pháp của các giấy tờ nhân thân;
Tính hợp lệ của thời điểm chết;
Tính chính xác của mối quan hệ “ông bà – cha mẹ – con cháu”.
Nếu có nghi ngờ về quan hệ huyết thống, công chứng viên có thể yêu cầu giám định hoặc xác minh tại UBND.
4.2. Xác định đúng phần di sản được thế vị
Theo quy định, cháu chỉ được hưởng phần di sản mà cha/mẹ cháu đáng lẽ được hưởng. Công chứng viên phải tính toán chính xác phần này để đảm bảo không ai bị thiệt quyền.
4.3. Giải thích rõ ràng cho người thừa kế
Công chứng viên có trách nhiệm:
Giải thích quyền và nghĩa vụ của người thừa kế thế vị;
Làm rõ họ có thể nhận hoặc từ chối nhận di sản;
Hỗ trợ họ hiểu cách phân chia tài sản.
4.4. Từ chối công chứng khi có tranh chấp
Nếu người thừa kế khác không đồng ý với việc thế vị hoặc phát sinh tranh chấp, công chứng viên phải từ chối hồ sơ theo “Điều 7 Luật Công chứng 2014”.
6.3. Áp dụng tương tự cho chắt khi người cháu cũng chết trước
Nếu cháu chết trước, chắt được hưởng phần mà cháu đáng lẽ được hưởng.
Kết luận
Trong thực tế, trường hợp thừa kế thế vị xảy ra khá phổ biến, nhưng quy trình công chứng khai nhận di sản lại dễ phát sinh sai sót nếu không hiểu rõ quy định pháp luật. Việc xác minh quan hệ nhân thân, xác định đúng phần di sản thế vị và bảo đảm không tranh chấp là trách nhiệm quan trọng của công chứng viên. Nắm vững quy trình này giúp người dân thực hiện thủ tục nhanh chóng, đúng luật và tránh rủi ro về sau.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
