Công chứng hợp đồng đặt cọc mua bán nhà đất có điều khoản hoàn cọc
Điều khoản hoàn cọc hợp đồng đặt cọc là nội dung thường xuyên được các bên quan tâm khi giao kết hợp đồng đặt cọc mua bán nhà đất, đặc biệt trong bối cảnh nhiều giao dịch không thể tiếp tục vì lý do pháp lý hoặc khách quan. Việc thỏa thuận hoàn cọc rõ ràng ngay từ đầu và được ghi nhận trong hợp đồng đặt cọc công chứng không chỉ giúp minh bạch quyền, nghĩa vụ của các bên mà còn hạn chế đáng kể nguy cơ tranh chấp phát sinh. Trên thực tế, rất nhiều vụ việc tranh chấp đặt cọc xuất phát từ việc hiểu sai hoặc không thống nhất về điều kiện hoàn cọc.
1. Điều khoản hoàn cọc trong hợp đồng đặt cọc là gì?
Theo “Điều 328 Bộ luật Dân sự 2015”, đặt cọc là biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ, theo đó một bên giao cho bên kia một khoản tiền hoặc tài sản để bảo đảm giao kết hoặc thực hiện hợp đồng. Pháp luật không cấm các bên thỏa thuận về việc hoàn cọc, miễn là nội dung thỏa thuận không vi phạm điều cấm của luật và không trái đạo đức xã hội.
Điều khoản hoàn cọc trong hợp đồng đặt cọc được hiểu là thỏa thuận xác định các trường hợp bên nhận đặt cọc phải hoàn trả lại tiền cọc cho bên đặt cọc, có thể kèm hoặc không kèm khoản phạt hay bồi thường. Điều khoản này đóng vai trò làm rõ giới hạn trách nhiệm của các bên trong những tình huống giao dịch không thể tiếp tục.
2. Công chứng hợp đồng đặt cọc có điều khoản hoàn cọc có hợp pháp không?
Theo “Điều 2 Luật Công chứng 2014”, công chứng viên có trách nhiệm chứng nhận tính hợp pháp của hợp đồng, giao dịch dân sự. Việc đưa điều khoản hoàn cọc vào hợp đồng đặt cọc mua bán nhà đất hoàn toàn phù hợp với nguyên tắc tự do, tự nguyện cam kết, thỏa thuận được ghi nhận tại “Điều 3 Bộ luật Dân sự 2015”.
Khi công chứng hợp đồng đặt cọc có điều khoản hoàn cọc, công chứng viên sẽ xem xét:
Ý chí tự nguyện của các bên;
Nội dung hoàn cọc có rõ ràng, cụ thể hay không;
Điều khoản hoàn cọc có mâu thuẫn với điều khoản phạt cọc hoặc trách nhiệm bồi thường hay không.
Trong trường hợp điều khoản hoàn cọc được soạn thảo mập mờ, thiếu căn cứ pháp lý hoặc dễ gây hiểu nhầm, công chứng viên có quyền yêu cầu chỉnh sửa trước khi thực hiện công chứng.
3. Các trường hợp thường thỏa thuận hoàn cọc trong mua bán nhà đất
Trên thực tế, điều khoản hoàn cọc hợp đồng đặt cọc thường được áp dụng trong một số trường hợp phổ biến sau:
3.1. Hoàn cọc do không đủ điều kiện pháp lý chuyển nhượng
Nếu nhà đất không đủ điều kiện chuyển nhượng theo quy định pháp luật (chưa có giấy chứng nhận, đang bị kê biên, đang tranh chấp…), các bên có thể thỏa thuận hoàn trả tiền đặt cọc cho bên mua.
3.2. Hoàn cọc do sự kiện bất khả kháng
Các bên có thể thỏa thuận hoàn cọc khi giao dịch không thể tiếp tục do sự kiện bất khả kháng như thay đổi chính sách pháp luật, thiên tai nghiêm trọng hoặc quyết định hành chính làm cho việc chuyển nhượng không thể thực hiện.
3.3. Hoàn cọc theo thỏa thuận chấm dứt hợp đồng
Trong một số trường hợp, hai bên thống nhất không tiếp tục giao dịch và thỏa thuận hoàn cọc toàn bộ hoặc một phần, kèm theo điều kiện cụ thể về thời gian, phương thức hoàn trả.
>>> Xem thêm: Mẹo chọndịch vụ làm sổ đỏ uy tín, tiết kiệm chi phí nhất năm 2025
4. Phân biệt điều khoản hoàn cọc và phạt cọc trong hợp đồng đặt cọc
Theo “khoản 2 Điều 328 Bộ luật Dân sự 2015”, phạt cọc được áp dụng khi một bên từ chối giao kết hoặc thực hiện hợp đồng. Trong khi đó, điều khoản hoàn cọc lại hướng đến việc xử lý tiền cọc khi giao dịch chấm dứt trong những trường hợp đã được các bên dự liệu trước.
Nếu hợp đồng đặt cọc không quy định điều khoản hoàn cọc, việc xử lý tiền cọc sẽ mặc nhiên áp dụng theo quy định về phạt cọc của Bộ luật Dân sự. Ngược lại, khi có thỏa thuận hoàn cọc rõ ràng, cơ quan giải quyết tranh chấp sẽ ưu tiên áp dụng thỏa thuận của các bên.
5. Lưu ý khi công chứng hợp đồng đặt cọc có điều khoản hoàn cọc
Để điều khoản hoàn cọc phát huy hiệu quả pháp lý, khi công chứng hợp đồng đặt cọc mua bán nhà đất, các bên cần lưu ý:
Quy định rõ trường hợp được hoàn cọc và trường hợp không được hoàn cọc;
Xác định cụ thể mức hoàn cọc (toàn bộ hay một phần);
Ghi rõ thời hạn và phương thức hoàn trả tiền cọc;
Tránh mâu thuẫn giữa điều khoản hoàn cọc và điều khoản phạt cọc;
Yêu cầu công chứng viên giải thích rõ hậu quả pháp lý trước khi ký kết.
6. Kết luận
Điều khoản hoàn cọc hợp đồng đặt cọc là công cụ pháp lý quan trọng giúp các bên chủ động kiểm soát rủi ro trong giao dịch mua bán nhà đất. Việc công chứng hợp đồng đặt cọc có quy định rõ ràng về hoàn cọc không chỉ bảo đảm giá trị pháp lý của thỏa thuận mà còn góp phần phòng ngừa tranh chấp, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên trong quá trình thực hiện giao dịch.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
