Trong bối cảnh nhu cầu nhà ở ngày càng tăng, nhiều hộ gia đình có xu hướng tận dụng quỹ đất sẵn có để cất nhà. Tuy nhiên, việc xây nhà trên đất nông nghiệp lại là vấn đề nhạy cảm và thường dẫn đến tranh chấp, xử phạt nếu không tuân thủ pháp luật. Vậy trong trường hợp đã trót xây dựng, liệu người dân có thể hợp thức hóa công trình này hay không?
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng hỗ trợ các loại giấy tờ nào? Tìm hiểu ngay để chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và chính xác
1. Xây nhà trên đất nông nghiệp có hợp pháp không?
Theo Luật Đất đai 2013 (hiện vẫn đang có hiệu lực cho đến khi Luật Đất đai 2024 áp dụng từ ngày 01/01/2025), đất nông nghiệp được Nhà nước quy định sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp như trồng lúa, cây lâu năm, nuôi trồng thủy sản… Vì vậy, việc xây dựng nhà ở kiên cố trên loại đất này được xem là sử dụng sai mục đích.
Nếu tự ý xây nhà trên đất nông nghiệp, chủ đất có thể bị xử phạt vi phạm hành chính theo Nghị định 91/2019/NĐ-CP. Mức phạt dao động từ vài triệu đến hàng trăm triệu đồng, tùy diện tích vi phạm và vị trí đất (nông thôn hay đô thị). Ngoài tiền phạt, người vi phạm còn phải buộc khôi phục tình trạng ban đầu, tức tháo dỡ công trình.
2. Có được hợp thức hóa nhà xây trên đất nông nghiệp không?
Người dân chỉ có thể hợp thức hóa công trình nhà ở khi thực hiện thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở. Nếu cơ quan nhà nước có thẩm quyền đồng ý cho chuyển đổi, người dân sẽ được cấp giấy phép xây dựng và sổ đỏ với mục đích sử dụng đất ở.
>>> Xem thêm: Dịch vụ làm sổ đỏ giúp bạn tiết kiệm thời gian và chi phí
Tuy nhiên, không phải mọi trường hợp đều được hợp thức hóa. Việc chuyển đổi phụ thuộc vào:
-
Quy hoạch sử dụng đất của địa phương.
-
Kế hoạch sử dụng đất hằng năm do UBND cấp huyện phê duyệt.
-
Diện tích đất có nằm trong khu vực cấm hoặc hạn chế xây dựng hay không.
Nếu khu đất thuộc diện không được phép chuyển đổi thì việc hợp thức hóa sẽ không được chấp nhận, công trình bắt buộc phải tháo dỡ.
3. Thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất để hợp thức hóa nhà ở
Để hợp pháp hóa việc xây nhà trên đất nông nghiệp, chủ đất cần thực hiện các bước sau:
-
Chuẩn bị hồ sơ gồm:
- Đơn xin chuyển mục đích sử dụng đất (theo mẫu).
- Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ).
-
Nộp hồ sơ tại Phòng Tài nguyên và Môi trường cấp huyện.
-
Cơ quan có thẩm quyền xem xét: UBND huyện sẽ căn cứ vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất để quyết định.
-
Thực hiện nghĩa vụ tài chính: Người dân phải nộp tiền sử dụng đất theo quy định khi được chấp thuận chuyển đổi.
Sau khi hoàn tất, người dân có thể xin cấp phép xây dựng và hợp thức hóa công trình trên đất.
>>> Xem thêm: Cách tính phí công chứng hợp đồng mua bán xe ô tô nhanh chóng, chính xác
4. Rủi ro khi xây nhà mà không chuyển mục đích sử dụng đất
Nếu cố tình xây dựng mà không thực hiện thủ tục chuyển đổi, chủ công trình có thể đối mặt với nhiều rủi ro:
-
Bị xử phạt hành chính với mức tiền lớn.
-
Bị buộc tháo dỡ công trình, gây tốn kém chi phí.
-
Khó khăn trong giao dịch đất đai: Không thể sang nhượng, thế chấp hoặc thừa kế hợp pháp.
Do đó, việc hợp thức hóa chỉ khả thi khi có sự đồng ý từ cơ quan quản lý đất đai, và người dân cần làm thủ tục ngay từ đầu để tránh rắc rối về sau.
5. Kết luận
Tóm lại, xây nhà trên đất nông nghiệp là hành vi vi phạm pháp luật nếu không chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Việc hợp thức hóa chỉ được chấp nhận khi người dân hoàn thành thủ tục chuyển đổi theo quy định. Do đó, trước khi tiến hành xây dựng, cần tìm hiểu kỹ quy hoạch địa phương và thực hiện đầy đủ thủ tục pháp lý để tránh bị xử phạt và thiệt hại tài sản.
Xem thêm các bài viết có liên quan:
>>> Toàn bộ quy định pháp luật về hợp đồng mua bán nhà đất
>>> Những sai lầm thường gặp khi lập hợp đồng cầm cố tài sản
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com