Tranh chấp lối đi chung: Pháp luật quy định và cách giải quyết
Trong đời sống hàng ngày, tranh chấp lối đi chung là vấn đề thường xảy ra giữa các hộ gia đình, đặc biệt tại khu dân cư, ngõ nhỏ hoặc đất phân lô. Để bảo vệ quyền lợi hợp pháp, người dân cần nắm rõ quy định pháp luật và cách giải quyết phù hợp. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về tranh chấp lối đi chung, một trong những vấn đề thường gặp trong đời sống hàng ngày.
>>> Xem thêm: Công chứng học bạ lấy ngay tại văn phòng công chứng uy tín tại Hà Nội
1. Căn cứ pháp lý về tranh chấp lối đi chung
Một số quy định pháp luật điều chỉnh vấn đề tranh chấp lối đi chung:
Điều 254 Bộ luật Dân sự 2015: Quyền về lối đi qua bất động sản liền kề – nếu bất động sản bị vây bọc, chủ sở hữu có quyền yêu cầu mở lối đi hợp lý.
Điều 202, 203 Luật Đất đai 2013: Quy định về hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND xã và thủ tục giải quyết tranh chấp tại Tòa án hoặc cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.
Nghị quyết số 04/2017/NQ-HĐTP: Hướng dẫn giải quyết tranh chấp quyền sử dụng đất, trong đó có liên quan đến lối đi chung.
👉 Như vậy, lối đi chung được pháp luật bảo vệ, và mọi hành vi cản trở, rào chắn, lấn chiếm đều có thể bị xử lý theo quy định.
2. Các dạng tranh chấp lối đi chung thường gặp
2.1. Tranh chấp do lấn chiếm 🚧
Một hộ gia đình tự ý xây tường, rào chắn hoặc đặt vật cản trên lối đi, khiến người khác không thể sử dụng.
2.2. Tranh chấp về quyền sử dụng ⚖️
Phát sinh khi các bên không thống nhất lối đi nào là chung, lối đi nào thuộc quyền riêng.
2.3. Tranh chấp do mở rộng hoặc thu hẹp lối đi 📏
Một số trường hợp khi xây dựng, cải tạo nhà cửa đã tự ý mở rộng hoặc thu hẹp diện tích lối đi, gây mâu thuẫn với hàng xóm.
Theo Điều 12 Luật Đất đai 2013, mọi hành vi lấn chiếm, cản trở quyền sử dụng hợp pháp của người khác đều bị nghiêm cấm.
4. Cách giải quyết tranh chấp lối đi chung
4.1. Hòa giải tại cơ sở 🤝
Bước đầu tiên là tự thỏa thuận giữa các hộ gia đình.
Nếu không thành, gửi đơn đề nghị UBND xã/phường hòa giải.
Theo Điều 202 Luật Đất đai 2013, hòa giải tại UBND cấp xã là thủ tục bắt buộc trước khi khởi kiện ra Tòa.
4.2. Giải quyết tại Tòa án 🏛️
Nếu hòa giải không thành, người dân có thể khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền.
Tòa án sẽ căn cứ vào bản đồ địa chính, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, hiện trạng sử dụng đất và tập quán địa phương để phân định lối đi.
4.3. Cưỡng chế thi hành quyết định ⚖️
Trường hợp bên vi phạm không tự nguyện chấp hành, cơ quan thi hành án sẽ cưỡng chế tháo dỡ vật cản hoặc khôi phục lối đi.
>>> Xem thêm: Dịch vụ công chứng trọn gói, đảm bảo đúng quy định pháp luật
5. Ví dụ minh họa thực tế
Tại huyện Đông Anh (Hà Nội), hộ A và hộ B có chung lối đi ra đường chính rộng 1,5m. Năm 2023, hộ B tự ý xây tường gạch, chỉ chừa lối đi 0,8m khiến hộ A gặp khó khăn khi đi lại. Sau khi UBND xã hòa giải không thành, vụ việc được đưa ra Tòa án nhân dân huyện Đông Anh.
👉 Kết quả: Tòa buộc hộ B tháo dỡ phần tường xây lấn chiếm, khôi phục lối đi rộng 1,5m theo đúng bản đồ địa chính và quy hoạch ban đầu.
6. Lời khuyên để tránh tranh chấp lối đi chung
✅ Khi mua bán, chuyển nhượng đất cần kiểm tra kỹ giấy tờ, bản đồ địa chính để xác định rõ lối đi. ✅ Các hộ gia đình nên tôn trọng và thỏa thuận bằng văn bản khi có nhu cầu mở lối đi qua đất liền kề. ✅ Hạn chế tự ý xây dựng, rào chắn trên lối đi chung vì có thể dẫn đến khởi kiện, cưỡng chế.
Tranh chấp lối đi chung là dạng tranh chấp đất đai phổ biến, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt và quan hệ hàng xóm. Pháp luật Việt Nam đã có quy định rõ ràng tại Bộ luật Dân sự 2015 và Luật Đất đai 2013 để bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân.
👉 Khi gặp tranh chấp, người dân nên ưu tiên hòa giải, nếu không thành thì khởi kiện ra Tòa để được giải quyết công bằng.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
